تحلیل عناصر ناتورالیستی در داستان‌های محمود دولت‌آبادی

داستان‌های محمود دولت‌آبادی به مثابه منشوری است که از زوایای مختلف قابل بحث و بررسی است. در آثار او رگه‌هایی از اندیشه‌های ریالیستی‏‏‏، ناتورالیستی، و گاه سوریالیستی دیده می‌شود. به علّت گستره وسیع موضوع‏، در مقاله حاضر فقط به برخی از اندیشه‌های «ناتورالیستی» محمود دولت‌آبادی می‌پردازیم.ناتورالیسم، شکل افراطی واقع‌گرایی شمرده می‌شود. این مکتب ادبی، نظریّه‌ای است که کردار و گرایش و اندیشه را زاییده غرایز و امیال طبیعی می‌داند و به هیچ رویداد یا پدیده فوق طبیعی قایل نیست و همه واقعیّات و پدیده‌ها را موجود در طبیعت و در دایره علوم طبیعی تفسیر می‌کند. ناتورالیسم در ادبیّات بر جنبه‌های توارث محیط و مشاهده زندگی به دور از آرمان‌گرایی تاکید می‌ورزد و در این راه به ترسیم جزییّات ـ و لو زشت و ناخوشایند ـ می‌پردازد. ناتورالیسم ادبی از راه ترجمه‌های دوران مشروطیّت وارد ادبیّات ایران شد و نویسندگانی همچون صادق هدایت و صادق چوبک را تحت تاثیر قرار داد. در این مقاله، به شیوه تحلیلی ـ توصیفی، تاثیر ناتورالیسم در آثار محمود دولت‌آبادی بررسی شده است.