بررسی مولفه‌های مکتب اکسپرسیونیسم در رمان با تمرکز بر رمان «زندگی همین است» اثر محمد هاشم اکبریانی

گذشته از مکتب‌های رئالیسم و ناتورالیسم که ارتباط خاصی با نوع ادبی رمان دارند، ویژگی‌های سایر مکاتب هنری اعم از سمبولیسم، کوبیسم، امپرسیونیسم، دادائیسم، سوررئالیسم و اکسپرسیونیسم بیشتر در هنرهایی همچون نقاشی، شعر و حتی تئاتر بازنمود یافته است. ازهمین‌رو سخن‌گفتن درباب مولفه‌ها و ویژگی‌های این مکاتب در حوزه رمان همواره محل بحث بوده است. در این میان مکتب اکسپرسیونیسم شرایط خاصی دارد. طرز تلقی خاص پیروان این مکتب از واقعیت و شیوه بازنمایی آن و همچنین وجود خصایصی‌ نظیر ذهن‌گرایی مفرط، توجه به امور غریب و فاقد توجیه منطقی و گریز از محاکات در ساخت تصویر، باعث شده است که ارتباط این مکتب با رمان با ابهام‌های بیشتری همراه باشد. ازهمین‌رو در این مقاله تلاش شده است تا به روش تحلیلی-توصیفی و با تمرکز بر متن رمان «زندگی همین است» اثر محمدهاشم اکبریانی، موضوع شیوه انعکاس ویژگی‌های مکتب اکسپرسیونیسم در نوع ادبی رمان بررسی گردد و به این سوال پاسخ داده شود که مولفه‌های مکتب یادشده در کدام‌یک از دو سطح فُرمی و محتوایی و به چه شیوه‌ای بازنمود یافته است؟ نتایج نشان می‌دهد اکسپرسیونیسم در رمان، توامان در دو سطح فرمی و محتوایی امکان بروز دارد. در سطح محتوایی با ویژگی‌هایی همچون پرداختن به امور غریب و فاقد منطق، فضای کابو‌س‌وار، شخصیت‌های نوعی و جهان گروتسکی و در سطح فُرمی نیز به‌شکل توجه به شیوه‌های مدرن در روایتگری همچون استفاده از تکنیک جریان سیّال ذهن، روای‌های متعدد، عدم التزام به پایان‌بندی کلاسیک و به‌ ویژه ساختار اپیزودیک.

examining the components of the expressionism school in the novel, focusing on the novel life is like tthis by mohammad hashim akbaryani

apart from the schools of realism and naturalism, which have a special relationship with the literary type of the novel, the characteristics of other art schools such as symbolism, cubism, impressionism, dadaism, surrealism and expressionism are mostly represented in arts such as painting, poetry and even theater. therefore, the discussion about the characteristics of these schools in the field of novels has always been a subject of discussion. meanwhile, the expressionism school has special conditions. the specific attitude of the followers of this school towards reality and the way it is represented, as well as the presence of characteristics such as extreme subjectivism, attention to strange things and avoidance of simulations, have made the relationship of this school with the novel more ambiguous. therefore, in this article, with the analytical-descriptive method and focusing on the novel life is like this by mohammad hashim akbaryani, the issue of how to reflect the characteristics of the expressionism school in the literary genre of the novel has been investigated and the question has been answered as to which characteristics of this school from two levels of form and content and in what way is it reflected? the results show that expressionism can appear in the novel at two levels of form and content. at the content level, with features such as dealing with strange and illogical matters, nightmarish atmosphere, typical characters and grotesque world, and at the formal level as well, in the form of paying attention to modern methods in narration, such as the use of the flow of the mind technique, multiple narratives, non-commitment to the classical ending. and especially the episodic structure.