هیوِلَه؛ عروسی‌خوانی لری (تحلیل محتوا و ساختار یک عروسی‌خوانی)

در فرهنگ قوم لر، عروسی‌خوانی‌های فراوانی وجود دارد که هیوِلَه (hivela) یکی از آنهاست. این عروسی‌خوانی در نواحی متعدّد لرنشین، روایت‌های گوناگونی دارد. در شهرستان ازنا، واقع در استان لرستان، هیوله‌ای مرسوم است که 32 بیت دارد و گسترۀ آن از خواستگاری تا بعد از روز عروسی است. این مثنوی، وزن هجایی دارد و سرایندۀ آن نامشخّص است. در این جستار، ویژگی‌ها، نحوۀ اجرا، قالب، وزن، قافیه و جنبه‌های زیبایی‌شناسانۀ این سرود بررسی شد و روایت اصلی‌ آن، در قالب پانزده مراسم مجزّا، طبقه‌بندی و تحلیل گردید. هدف این پژوهش، معرّفی کامل این عروسی‌خوانی و روشن کردن مرز آن با سایر عروسی‌خوانی‌های لری مانند کِل زِنُون، سیت‌بیارِم و ... است؛ زیرا معمولاً به ‌اشتباه، آنها را مترادف یکدیگر می‌دانند. اشعار عامیانه به علّت پیوند در ریشه‌ها، شباهت‌های زیادی دارند و طبقه‌بندی ‌کردن آنها مشکل است لیکن نبود پژوهش‌های ساختارمند دربارۀ عروسی‌خوانی‌های لری، این خلا را بیشتر نمایان کرده است. بررسی هر یک از این عروسی‌خوانی‌ها‌ به‌طور مجزّا، موجب قضاوت بهتر دربارۀ مجموع عروسی‌خوانی‌های فرهنگ لر می‌شود. این پژوهش به شیوۀ توصیفی – تحلیلی انجام شده است که دادۀ اصلی آن بر مبنای تحقیقات میدانی در استان‌های متعدّد لرنشین به‌ دست ‌آمده و ضمن آن، تحقیقات و آثار مکتوب سایر پژوهندگان مطمح نظر بوده است.

hivela ( luri weddingsong) content and structure analysis of a weddingsong

there are several wedding songs in luri culture and hivela is one of them. this wedding song includes various narrations in different areas of lur inhabitants. there is a hivela with 32 verses customized in azna, lorestan province which ranges from courtship ritual to a day after the wedding ceremony.  the masnavi has syllabic rhythm and the poet is anonymous. features, performance method, form, rhythm, rhyme, and aesthetic aspects of the song are investigated in this inquiry and its main narration is arranged and analyzed in 15 forms of discrete ceremonies. this research aims at a complete introduction of this wedding song and distinguishing it with other luri wedding songs like kelzanoon, sit biarem  and etc.; since they are usually mistaken to be synonym of each other. folk poems are similar to each other because of integration of their roots and it is hard to classify them but lack of a structured research about luri wedding song revealed this gap more. investigation of each wedding song discretely leads to better judgment about all wedding songs of luri culture. the research is done based on descriptiveanalytic method; its main data is achieved based on field research in various luri inhabitants’ provinces; meanwhile written researches and works of other researchers were considered.