معرّفی و نقد و تحلیل شخصیّت‌های نَفْثَةُ المَصْدور با اتکاء بر منابع تاریخی معتبر

گاه واژگان عادی، ترجمان غم‌های بزرگ نیستند و بعضی از انسان‌ها، جملات و عبارات معمول و متداول را برای بیان درد و اندوه جگرخراش خود کافی نمی‌بینند ...! شاید به همین اعتبار است که «زیدری نسوی»، منشی سلطان جلال‌الدّین خوارزم‌شاه، نیز عبارات مُصطَلحِ متداول در زبان عامّه را برای بیان دردهای جانسوز خود، وافی و کافی نیافته و ترجیح داده است با این نثر هولناک و سهمگین که در برخی مواضع، لرزه بر تن و جان خواننده می‌اندازد، به شرح احوال خود بپردازد! نثری که برآیند آن، کتاب نسبتاً کم‌حجمی به نام نفثة المصدور است که نزد اهل فرهنگ و ادب، به‌ویژه استادان و دانشجویان زبان و ادب فارسی، بسیار مشهور و شناخته شده و البتّه به همان اندازه دشوارخوان است. نگارنده باور دارد که صرف نظر از پیچیدگی‌های لفظی و ابهام و غموض در جملات و ترکیبات این کتاب که فراگیری و خوانش آن را با دشواری روبه‌رو کرده است، دلایل مهمّ دیگری نیز وجود دارد که مانع از راهیابی این اثر ارزشمند به مجامع علمی و ادبی غیر دانشگاهی شده است. یکی از مهم‌ترین این دلایل، ایهام و ابهام در معرّفی شخصیّت‌های نفثة المصدور از سوی نویسنده است. در این نوشتار، بر آنیم تا با بهره‌گیری از منابع معتبر تاریخی، به شناسایی شخصیّت‌های اثرگذار در این اثر ادبی -تاریخی کمک کنیم.

introduction and criticism and analysis of the characters of nafsat al-masdur relying on reliable historical sources

sometimes ordinary words are unable to describe great sorrows, and some people do not find the usual sentences and phrases enough to express their heartwrenching pain and sorrow…! perhaps it is for this reason that &zaydri nesavi&, the secretary of sultan jalaluddin khwarazmshah, also did not find the commonly used expressions in the common language to express his excruciating pains, and the preferred to use this horrible and terrifying prose that trembles the reader’s body and soul sometimes to describe his condition! the resulting prose is a relatively small book called nafsat almasdur, which is very famous and wellknown among people of culture and literature, especially professors and students of persian language and literature, and of course it is equally difficult to read. the author believes that regardless of the verbal complexity and ambiguity in the sentences and combinations of this book, which have made it difficult to learn and read, there are other important reasons that prevent this valuable work from reaching to scientific and literary societies which are nonacademic. one of the most important reasons is the author’s ambiguity in introducing the characters of nafsat almasdur. in this article, we intend to help identify the influential personalities in this literaryhistorical work by using reliable historical sources.