آغاز و انجام شعر در دیدگاه پدیدارشناسانۀ هایدگر

شعر کدام است؟ سوال بنیادینی که بارها در علوم مختلفی چون فلسفه، ادبیّات و زبان‌شناسی مطرح شده و پاسخ‌هایی یافته‌ است. در این مقاله تلاش شده است تا با استفاده از پدیدارشناسی هایدگری به این سوال اساسی پاسخ داده و بر همین مبنا، حوزه و موضوع علم ادبیّات شناسایی شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد آنچه هایدگر از آن با تعبیر «خانۀ وجود» یاد می‌کند، زبانی است که از هستی به گوش انسان می‌رسد و این همان فهم‌ها و شناخت‌های انسان است. آنچه از فهم‌ها و گشایش هستی به گفتِ انسانی درآید، «سخن» و زبان انسان را می‌سازد. شعر، بیان و بروز فهم‌های جدیدی است که پیش از این، در سخن انسان نبوده‌اند. شعر، سخنی است که هستنده را متفاوت از پیش مکشوف می‌کند و فهم جدیدی برای انسان به همراه دارد. چون شعر مکرّر شود و کاربرد عام یابد، فهم و دریافت شخصی، همگانی و عمومی می‌شود. سخن انسان همیشه در طیفی از پیش‌داشتگی و جدیدبودن، خلّاقیّت و ناخلّاقیّت، شعر و سخن روزمره قرار دارد. ‌فهم‌ها در سخن انسانی به اشتراک گذاشته می‌شوند و شعر امکان به اشتراک‌گذاشتن فهم‌های جدید است. شعر، زبان‌دارکردنِ فهم‌های بی‌زبان و موجب افزایش و گسترش فهم‌ها و زبان عمومی است. لازم است علم ادبیّات به وجه خلّاقانه و زبان‌ساز شعر بیشتر توجّه کند و جهت پیشرفت و گسترش زبان برای سخن‌های خلّاقانه و جدیدی که بنیادهای ادبی را ترک می‌کنند، بیشتر ارزش قائل شود.

The Beginning and End of Poetry in Heidegger’s Phenomenology

What is poetry? It is the main question that has been raised in philosophy, literature, and linguistics, and a group of experts have answered it. The present article seeks to answer this question through Heidegger’s phenomenology, and thus, identify the field and subject of literary science. Studies have shown that what Heidegger called as the “house of existence” is the language that reaches the human ear from existence, and this is the consciousness and cognition of man. What human beings express from the understandings and openness of existence creates “speech” and human language. Poetry is the impression and expression of new understandings that have not been expressed in a human speech before; it is the words that reveal the universe differently and bring a new comprehension to human beings. If poetry is repeated and used in everyday speech, personal understanding becomes public. Human speech always oscillates in a range of historicity and newness, creativity and banality, poetry and everyday speech. Comprehensions are shared in human speech, and poetry is an opportunity to share new insights. Poetry makes the language comprehensible, and expands understanding and general language. It is essential for the literature to pay more attention to the creative and linguistic aspect of poetry and value creative speeches and new discourses that leave the literary traditions to develop and expand the language.