پیوندِ بلاغت و ابعاد «وصف» در شعر هشت شاعر کودک

وصف و بیان توصیفی به‌عنوان شگردی بلاغی و عنصری زیباشناختی در شعر کودک کاربرد دارد و اشکال و گونه‌های آن، مورداستفادۀ شاعرانِ کودک قرارّمی گیرد. شاعران کودک با بهره گیری خلّاقانه از ظرفیّت و امکانات این شیوۀ بیان، ضمن تقویّت وجه بلاغی و هنری کار خویش، دستیابی به اهداف اصلی شعر کودک، یعنی توسعۀ نگاه کودکان به محیط، رشد ذهنی و شخصیّتی، تقویّت قوۀ تخیّل، تلطیف عواطف و تعمیق اندیشه های کودکان را بر خود تسهیل می کنند. در این مقاله، ابتدا اهمیّت، کارکرد و قابلیّت های وصفِ شاعرانه و اهمیّت بلاغی آن در شعر کودک، همچنین چگونگی تاثیر آن بر مخاطبان کودک تشریح شده است. سپس اشکال و گونه‌هایی از وصف و بیان وصفی که در آثار هشت شاعر مطرح کودک و نوجوان، کاربرد و بسامد دارد، تحت عناوین «وصف ذهنی»، «وصف عینی»، «وصف تصویری» و «وصف روایی» همراه با شواهد هرکدام بررسی و تحلیل شده است.به علاوه، ضمن بررسی و تحلیل ها، میزان و کیفیّت تاثیرگذاری هریک از این گونه‌ها بر مخاطبان کودک ارزیابی شده است. خاستگاه وصف عینی، مشاهدۀ دقیق و بی واسطه و هدف از آن، بازنمایی وجه مادی و عینی پدیده‌ها بیان شده، از «وصف ذهنی» به‌عنوان نتیجۀ استفادۀ شاعر از امور عینی برای بیان ذهنیّات، عواطف و افکار خویش سخن رفته، «وصف تصویری» توصیفی مبتنی بر تخیّل با اعتبار زیباشناختی بارز تعریف شده و نهایتاً، «وصف روایی» گونه ای از وصف معرّفی شده است که شاکلۀ آن، روایاتی شاعرانه و تمثیلی است که  مبتنی بر انسان انگاری شکل می گیرد.