خاقانی و ایماژیسم

مکتب ایماژیسم، یکی از مکاتب ادبی است که در ادب فارسی هم ظهور قابل توجهی دارد. تاکنون پژوهشگران علاوه بر ادب معاصر فارسی، در شعر سبک هندی نیز نمودهایی از ایماژیسم فارسی ارائه کرده اند. ما در این پژوهش به همانندی های موجود میان شعر خاقانی و مکتب ایماژیسم اشاره می کنیم؛ یعنی مجموعه مولفه هایی که باعث می شود شعر خاقانی به عنوان یک شاعر ایماژیست موردتوجه قرارگیرد و باتوجه به بنیادی ترین اصل شعر ایماژیستی، یعنی تصویر به مثابۀ رنگ اصلی شعر، شعر خاقانی را بررسی می کنیم و نشان می دهیم که در میان تمام امکانات شعری، دغدغۀ اصلی خاقانی، همانند ایماژیست ها، تصویر (ایماژ) است. او اغلب امکانات شعری خود را درجهت آفرینش تصویر به کارمی گیرد و با شگردهای متنوع تصویرگری، تصویر را به مثابۀ رنگ اصلی شعر خود قرارمی دهد. ضمن اینکه برخی از اشکالات عمده شعر ایماژیستی مانند نبود عاطفه انسانی و عدم امکان سرایش شعر بلند و روایی، در شعر خاقانی وجود ندارد. باتوجه به این ویژگی ها، می توان شعر خاقانی را به عنوان نمونه پیشتاز و برتر شعر ایماژیستی در ادب کلاسیک فارسی معرفی کرد.