تحلیل نعت حضرت مصطفی(ص) در قصاید خاقانی

نعت حضرت رسول اکرم(ص) از زمان ظهور اسلام، هم فصل مشترک مذهبی– ادبی فرقه‌های مختلف دین اسلام است و هم فتح‌الباب دیوان‌های اغلب شاعران عربی و فارسی است. در بلاغت فارسی و عربی، نعت، زیرگونه مدح معرفی شده است. خاقانی شروانی یکی از شاعران مداح زبان فارسی‌ است که در دیوان خود و به‌ویژه در قصایدش، نعتیّه‌های فراوانی در قالب مدح سروده است. این پژوهش می‌کوشد به روش تحلیلی توصیفی در قلمرو قصاید خاقانی، روشن کند که نعتیّه‌های وی دارای چه ساختار و مضمونی است و چه اغراض و ابزاری در این زیرگونه ادبی بلاغی وجود دارد. با تامل و دقّت در نعتیّه‌های فراوان خاقانی دریافتیم که این زیرگونه ادبی دارای مضامین و درون‌مایه‌های ژرف دینی است که با کمال صداقت و رعایت معیارهای اخلاقی، مستند به تاریخ، به دور از اغراق‌های افراطی و با هدف التجا و تمسک به حضرت رسول(ص) در لحظات دشوار، شناسایی معارف و آموزه‌های دینی و مذهبی و ... سروده شده است.