نمودهای عرفان عملی و وحدت شهود در دیوان عطّار نیشابوری

بخش عملی عرفان، ساحت یافته های رفتاری و تجربی یک عارف است که براساس منش سلوکانه در مسیر تعالی تهذیب نفس و تطهیر باطن و رسیدن به کنه هستی، استغراق در آن و شهود آن، به نوعی جهان بینی توحیدی به نام «وحدت وجود» منجر می شود که پایه های آن را تجربیات شهودی تشکیل داده است؛ ازاین رو، عرفای شهودی آن را با عنوان «وحدت شهود» خوانده اند؛ به عبارت دیگر، در این نوع عرفان توحیدی، وحدت وجود شهودی، تجربه و اثبات می شود. نمود این نوع عرفان عملی و شهودی در آثار عارفی چون عطّار نیشابوری، در قالب غزلیّات دیوان وی مشهود است. با بررسی ابیاتی که این نوع جهان بینی را به تصویر می کشد، می توان به چشم انداز روشنی از نگرش عرفانی عطّار دربارۀ مسئلۀ توحید دست یافت. عطّار نیشابوری در آینۀ غزلیّات خود که مبتنی بر تجربیات روحانی و در نتیجه احراز مقامات بالای عرفانی است، وحدت وجود خاصّ خود را که بینشی تلفیقی و از نوع شهودی آن است، مطرح می کند. در پژوهش پیش رو، به روش استقرایی تحلیلی و با بررسی غزلیّات دیوان عطّار نیشابوری، به بازکاوی نوع نگرش وی و اثبات وحدت وجود شهودی این عارف موحد پرداخته ایم.