نظریّه ادبی سبک هندی؛ با تاکید بر اشعار صائب تبریزی

دیدگاه‏هایی که شاعران هر دوره درباره تعریف شعر ارائه می‏کنند، روشنگر ویژگی‏های نوع شعری است که در آن دوره مقبول طبع آنان قرار می‏گرفته است. مجموع این دیدگاه‏ها به‌طورکلّی می‏تواند به لحاظ نظری تعریف شعر مطلوب را در هر عصری برای ما روشن سازد؛ ازاین‏رو، می‏توانیم از این دیدگاه‏ها به «نظریّه ادبی» آن عصر یا دوره تعبیر کنیم. شاعران عصر صفوی و به ویژه برجسته‏ترین آنها، یعنی صائب تبریزی نیز دیدگاه‏هایی درباره شعر در اشعارشان مطرح کرده و تعریفی متفاوت با دوره‏های پیشین از شعر ارائه کرده‏اند. مقاله حاضر سعی دارد با جست‌وجو در اشعار شاعران برجسته عصر صفوی و با کمک‌گرفتن از شعر این شاعران، ویژگی‏های نظریّه شعری این عصر را بررسی و تبیین کند و جنبه‏های آن را بکاود. در این پژوهش تاکید عمده بر شعر صائب بوده است؛ زیرا برجسته‏ترین شاعر سبک هندی است. بررسی حاضر به این نتیجه دست می‏یابد که تعریف شاعران از نوع شعر مطلوب در این عصر با تعریف آن در دوره‏های قبلی کاملاً متفاوت است. معنی و مضمون بیگانه، به عنوان مهم‏ترین عنصر اصلی در تعریف و ارزیابی شعر مطرح می‏شود که رعایت نکردن آن عدم پذیرش و مقبولیّت شعر را از سوی شاعران در پی دارد.

The Literary Theory of Indian Style, with Emphasis on the Poems of Saib Tabrizi

The poets' attitudes of each period about the definition of poetry enlighten the characteristics of the type of poetry in which was accepted in that era. In general, the outcomings of these attitudes can theoretically make the definition of a favorable poem clear in each period. Therefore, we can interpret these attitudes as "literary theories" of the periods. The poets in the Safavid era, especially SaibTabrizi as the most prominent of them, have also expressed their views about poetry in their poems and have provided a definition of poetry different from earlier periods. It has been tried, in present study, to explain and explore the features of the poetic theory of this age through analysis taking advantage of the works of prominent poets. The major focus has been on SaibTabrizi's poems, as the most famous character of Indian style. The results show that the definition of poets of the type of poetry in this era is quite different from what in earlier periods. Irrelevant meaning and content are considered as the most important elements in defining and evaluating poetry which leads to the rejection of poem by the poets, if not followed.