چارچوب مفهومی هویت اسلامی- ایرانی و ملاحظات عملی تعمیق آن در نظام دانشگاهی

هدف: هدف این مقاله، بررسی چارچوب مفهومی ابعاد و مولفه‌های هویت اسلامی- ایرانی و ملاحظات عملی گسترش و تعمیق آن را در نظام دانشگاهی بوده است. روش: روش پژوهش، تلفیقی از توصیفی- تحلیلی(تحلیل اسنادی) و تحلیل محتوای کیفی بوده و از ابزار مصاحبه نیمه رهکردی، برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. یافته‌ها: الف) ابعاد شاخص هویت اسلامی- ایرانی شامل پنج بُعد دینی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است که در هر یک از ابعاد، ضمن مراجعه به آموزه‌های فرهنگ ایرانی به همراه مبانی اسلامی، کلیاتی از مولفه‌های تشکیل‌دهنده آن ابعاد، در جداول مستقل، احصا و تدوین شده است. ب) مولفه‌های هویت اسلامی– ایرانی در فرایند تطبیق علمی آموزه‌های فرهنگ ایرانی با مبانی اسلامی، حاصل می‌شود. ج) تحقق هویت اسلامی– ایرانی، مستلزم درونی‌سازی و تعمیق جامع ابعاد پنج‌گانه هویت اسلامی ایرانی در سه سطح شناختی، عاطفی و رفتاری در فرد است. د) عمده‌ترین ملاحظات عملی گسترش و تعمیق هویت اسلامی- ایرانی در نظام دانشگاهی، در هشت محور مدیریت، استاد، تدریس، ارزشیابی، محتوا، قوانین و مقررات، دانشجو و ساختار فیزیکی دانشگاه کرد یافت. نتیجه‌گیری: با عنایت به ابعاد شاخص هویت اسلامی- ایرانی و مولفه‌های تشکیل‌دهنده ابعاد، می‌توان طی فرایند تطبیق علمی آموزه‌های فرهنگ ایرانی با مبانی اسلامی، مولفه‌های هویت اسلامی- ایرانی را حاصل کرد. راهکار نظام دانشگاهی برای تحقق هویت اسلامی- ایرانی، درونی‌سازی و تعمیق جامع (شناختی، عاطفی و رفتاری) ابعاد پنج‌گانه هویت اسلامی- ایرانی و مراعات ملاحظات عملی ذکر شده در محورهای هشت‌گانه است.