طراحی الگوی دانشگاه تمدن‌ساز در نظام آموزش عالی ایران، رویکرد کیفی (مطالعۀ موردی: دانشگاههای غرب کشور)

هدف: هدف مقالۀ حاضر، بررسی و دریافت چیستی و طراحی الگوی دانشگاه تمدن‌ساز در نظام آموزش عالی ایران(مورد مطالعه: دانشگاههای غرب کشور) با استفاده از رویکرد کیفی از منابع پژوهشی و تایید مولفه‌ها از نظر خبرگان دانشگاهی بود که منجر به شناسایی مهم‌ترین مولفه‌های شکل‌گیری دانشگاه تمدن‌ساز و نقش آنها شد. روش: در این تحقیق با استفاده از روش کیفی(گراندد تئوری) و از طریق ابزار مصاحبۀ نیمه ساختاریافته، مولفه‌ها از دیدگاه 15 نفر از صاحب‌نظران و خبرگان دانشگاهی که به صورت هدفمند انتخاب شده بودند، شناسایی و دسته‌بندی شدند. یافته‌ها و نتایج: مولفه‌های دانشگاه تمدن‌ساز در نظام آموزش عالی ایران دارای پنج بعد اصلی، شامل شرایط علّی، بسترساز، مداخله‌گر، راهبرد و پیامدها می‌باشد. از جمله مهم‌ترین مولفه‌ها در بعد علّی، به ضرورت تمدن‌سازی، توانمندسازی، بهسازی وظایف و ارتقای کارامدی دانشگاهها؛ در بعد بسترسازی به: ظرفیت‌سازی، تامین زیرساختهای مادی و انسانی، توسعۀ منابع انسانی، هویت ملی، چشم‌انداز مشترک و مرجعیت علمی؛ در بعد عوامل مداخله‌گر به: تکریم علم و عالم، افتخارات تمدن ایرانی، نظام‌سازی و نظام ارزشیابی؛ در راهبردها به: دیپلماسی علمی، توسعۀ فنّاوری، ارتقای کارامدی پژوهشی، برنامه‌ریزی، ارتباط صنعت و دانشگاه، ساختارهای منعطف، مدیریت تعارض و تفکر سیستمی و در بعد پیامدی به: اشتغال‌آفرینی، ترویج الگوی فضائل، تشکیل حکومت دانایی‌محور می‌توان اشاره کرد. هر 25 مولفۀ شناسایی‌شده به عنوان مولفه‌های دانشگاه تمدن‌ساز در نظام آموزش عالی ایران دارای نقش مهمی می‌باشند.