تصویرپردازی از دانشگاه آینده و معرفی الگوی برتر برای آموزش عالی

هدف: هدف پژوهش حاضر، تصویرپردازی از دانشگاه آینده و معرفی الگوی برتر برای آموزش عالی به منظور استقبال و ساخت آینده و کمک به ذی‌نفعان برای آفرینش آیندۀ مطلوب در افق بلندمدت بود. روش: از طریق مصاحبۀ نیمه ساختاریافته با 24 نفر از خبرگان، صاحب‌نظران، سیاستگذاران، مدیران دانشگاهی و نمایندگان زیرنظامهای مختلف آموزش عالی که با روش ‌نمونه‌گیری گلوله‌برفی انتخاب شدند و تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری‌شده با تکنیک تحلیل تم، عوامل موثر کلیدی و مهم‌ترین پیشرانهای آیندۀ آموزش عالی شناسایی شد. برای تعیین اعتبار و روایی مصاحبه‌ها، از معیارهای گوبا و لینکلن و برای محاسبۀ پایایی، از روش بازآزمون استفاده شد. پایایی 88.95 درصد، نشان از قابلیت اعتماد کدگذاری مصاحبه‌ها داشت. اعتبارسنجی عوامل کلیدی از طریق نسبت اعتبار محتوا، انجام و در نهایت، 19 عامل‌ کلیدی ‌شناسایی ‌شد. برای تعیین سناریوهای آموزش عالی با استفاده از مدل پیتر شوارتز و بر اساس رتبه‌بندی و نمره‌دهی عوامل کلیدی و پیشرانهای شناسایی‌شده بر اساس اهمیت و عدم قطعیت(طیف یک تا 10)، از طریق تکمیل پرسشنامه توسط خبرگان، در نهایت دو عامل کلیدی شناسایی و بر اساس آنها سناریوها تدوین شد. یافته‌ها: از بین عوامل شناسایی‌شده، دو عامل «طراحی و به کارگیری شیوه‌ها، سیاستها و راهبردهای مدیریتی موثر در آموزش عالی» و «میزان مداخلات دولت و نهادهای متعدد و موازی در آموزش عالی»، به لحاظ اهمیت و عدم قطعیت، رتبۀ بالاتری به دست آوردند که بر مبنای قرارگیری‌شان در محورهای ماتریس، روایتهای چهار سناریوی فرهمند، مبتکر، واپسگرا و درهم‌شکسته تدوین شد. نکتۀ مهم این چهار سناریو، فراهم آوردن تصویری از آیندۀ دانشگاهها و دانشگاههای آینده به منظور بهره‌گیری از آن در سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها و شناسایی ویژگی‌های دانشگاههای آینده در افق بلندمدت است. نتیجه‌گیری: سناریوی آموزش عالی فرهمند به عنوان سناریوی مطلوب، می‌تواند باعث پیشرفت آموزش عالی شود و در مقابل، سناریوی آموزش عالی مبتکر تا حدودی و دو سناریوی آموزش عالی واپسگرا و درهم‌شکسته به میزان بالایی می‌توانند نظام آموزش عالی را با چالش مواجه کنند.

illustration of future university and to introduce a superior model for higher education

objectives: the aim of the present survey is to illustrate the future university and introducing a superior model for higher education in order to create a desirable future in the long-term horizon. method: through semi-structured interviews with 24 experts, sampling, snowballing and data analysis were performed by theme analysis technique, key factors of higher education. the validity of the interview was assessed by guba and lincoln criteria, and reliability was calculated by retest method. validation of key factors was performed through cvr. using peter schwartz model and based on the ranking of key factors based on importance and uncertainty, finally two key factors were identified and scenarios were developed based on them. results: two factors, &design and application of effective management methods and strategies& and &the degree of government intervention and parallel institutions & in terms of importance and uncertainty, obtained a higher ranking based on they were formulated on the basis of a matrix of narratives of four scenarios: intellectual, innovative, retrogressive, and broken. conclusion: intellectual scenario as a desirable can lead to the advancement of higher education, the innovative higher education scenario to some extent and the two scenarios of retrogressive and broken higher education to a large extent; they can challenge the higher education system.