تعیین نقش و سهم برخی عوامل و موانع رشد خلاقیت در نظام آموزشی ایران (مورد مطالعه: مدارس دوره متوسط اول کاشان)

هدف: خلاقیت به عنوان یک هدف آموزشی ارزشمند هیچ گاه در خلا حاصل نمی شود، بلکه حصول و بروز آن در ساحت های مختلف، مستلزم پیش بینی مجموعه ای از بسترها و شرایط اولیه می باشد. لذا هدف اصلی پژوهش آسیب شناسی رشد خلاقیت دانش آموزان در نظام آموزشی ایران بود. روش: این تحقیق از نظر روش، توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه معلمان و مدیران مدارس متوسطه دوره اول شهرستان کاشان به تعداد 400 نفر در سال تحصیلی 95-94 می باشد. در این پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای طبقه ای استفاده شد. حجم نمونه بر مبنای فرمول کوکران 196 نفر برآورد شد و پرسشنامه در میان 220 نفر از دبیران و مدیران توزیع گردید و 196 پرسشنامه معتبر، مبنای تحلیل آماری قرار گرفت. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه محقق ساخته شامل 30 گویه بسته پاسخ در قالب طیف پنج درجه ای لیکرت (بسیار زیاد تا بسیار کم) و دو سوال باز پاسخ در مورد موانع و راهکارهای رشد خلاقیت بود. روایی پرسشنامه به صورت محتوایی و سازه انجام شد. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ، 0.91 به دست آمد. تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها: یافته ها نشان داد در میزان تاثیرگذاری عوامل رشد خلاقیت، میانگین نقش همه مولفه ها بالاتر از حد متوسط سه می باشد و با 95% اطمینان، هر شش مولفه، تاثیر معنی داری در پرورش خلاقیت دانش آموزان دارند. نتیجه گیری: طبق یافته ها، محتوا و تجارب یادگیری، راهبردهای یاددهی یادگیری، روش های ارزشیابی، امکانات و وسایل کمک آموزشی، الگوهای ارتباطی و ساختار نظام آموزشی به صورت معنی داری در خلاقیت دانش آموزان موثر می باشند. در بررسی موانع نیز به ترتیب کتب درسی، معلمان، امکانات مدرسه، زمان، مشکلات ساختاری، روش های ارزشیابی، فضای آموزشی و خانواده بیشترین نقش را داشتند.

The determine the role and contribution of some factors and obstacles to creativity growth in Iranian educational system (study case: Secondary Schools First in Kashan)

Purpose: Creativity, as a valuable educational goal, is never obtained in the vacuum, but its acquisition and occurrence in different areas requires the prediction of a set of substrates and conditions. Thus the purpose of this research was the pathology of development of student’s creativity in the Iranian educational system. Method: The research in terms of methodology is surveydescriptive. The population of this study included all schools teachers and principals in secondary first period at Kashan city were 400 in the academic year 20152016. In this study, stratified cluster random sampling method was used. The sample size was estimated based on Cochran formula 196 sample and a questionnaire distributed among 220 teachers and principals were distributed and 196 valid questionnaires based on statistical analysis was performed. Measurement tool was a researchmade questionnaire in 30 response close item on base five scale Likert (very high until very low) and 2 respons open item about barriers and solutions for creativity growth. The questionnaire validity done as content and construct. Reliability of the questionnaire through Cronbach’s alpha coefficient obtained equal to 0.91. Data analysis done in two level descriptive and inferential. Results: The findings showed that in the extent of the effect of creativity growth factors, the average of all components was higher than the average of three, and with 95% confidence, each of the six components had a significant effect on the creativity of the students. Conclusion: According to the findings, content and learning experiences, learning strategies, evaluation methods, educational facilities and facilities, communication patterns and educational system structure are significantly effective in students’ creativity. The study also identified barriers such as textbooks, teachers, school facilities, time, structural problems, assessment methods, educational environment and family had most role.