شناسایی الگوی اصلاح کج‌فهمی‌ها‌ی شیمی و ارتقای فرهنگ علمی

هدف: از جمله اساسی‌ترین فعالیت‌هایی که در اغلب کشور‌های دنیا در جهت بهبود فرهنگ علمی جامعه انجام می‌شود، بکارگیری روش‌های نوین آموزشی و اصلاح طرح‌واره‌های ذهنی فراگیران است. به دلیل ضرورت درک صحیح مفاهیم انتزاعیِ علوم پایه در تمامی مقاطع تحصیلی، پژوهش حاضر با هدف شناسایی الگوی اصلاح کج‌فهمی‌ها در آموزش مفاهیم شیمی انجام شد. روش: روش پژوهش در مطالعه‌ی حاضر، رویکرد فراترکیب است. جامعه‌ی‌ آماری، شامل تمامی پژوهش‌های مرتبط با اصلاح کج‌فهمی در آموزش شیمی از سال 1380 تا 1400 مستخرج از پایگاه‌های اطلاعاتی نشریات فارسی زبان است که با جستجوی نظام‌مند و با رعایت معیارهای ورود و خروج بررسی شد و در نهایت 7 سند که بیشترین انطباق را با معیارها داشتند، انتخاب گردید و یافته‌ها مورد تجزیه، تحلیل و ترکیب واقع شد. سوال پژوهش این بود که بر اساس نتایج مطالعات، روش‌های موثر بر اصلاح کج‌فهمی‌ها چه دستاوردهایی برای مدرسان و معلمان در آموزش مفاهیم شیمی داشته است؟ یافته‌ها: پس از انجام مراحل پژوهش، مهم‌ترین مولفه‌های اصلاح و کاهش کج‌فهمی‌ در آموزش شیمی در قالب مدلی با 5 مقوله‌ی هسته‌ای، 12 مقوله و 47 مفهوم، شامل حیطه‌های ارزشیابی، راهبردی، نوآوری، کاربردی و عاطفی، معرفی گردید. نتایج: نتایج مطالعه نشان داد که با بکارگیری رویکردهای موثر بر اصلاح کج‌فهمی، آموزشگران می‌توانند سبب ترویج و ارتقای فرهنگ علمی افراد جامعه شوند. یافته‌های مطالعه‌ی حاضر می‌تواند جهت تدوین کتاب‌ها و سرفصل‌ دروس، مورد توجه دست‌اندرکاران آموزشی و فرهنگی قرار گیرد.

identifying the pattern of correcting chemistry misconceptions and promoting scientific culture

objective: among the most basic activities that are carried out in most countries of the world in order to improve the scientific culture of the society is the use of new educational methods and the modification of the mental schemas of learners. due to the necessity of correct understanding of the abstract concepts of basic sciences in all levels of education, the present research was conducted with the aim of identifying the pattern of correcting misconceptions in the teaching of chemistry concepts. method: the research method in the present study is a meta-synthesis approach. the statistical population includes all the researches related to the correction of misconceptions in chemistry education from 1380 to 1400 extracted from the databases of persian language publications, which were checked by systematic search and observing the inclusion and exclusion criteria. finally, 7 documents that had the most compliance with the criteria were selected and the findings were analyzed and combined. the research question was that according to the results of the studies, what have been the achievements of effective methods for correcting misconceptions for lecturers and teachers in teaching chemistry concepts? result: after conducting the research, the most important components of correcting and reducing misconceptions in chemistry education were introduced in a model with 5 core categories, 12 categories and 47 concepts, including &evaluation&, &strategic&, &innovation&, &practical& and &emotional& areas. conclusion: the results of the study showed that by using effective approaches to correct misconceptions, educators can promote and improve the scientific culture of society. the findings of the present study can be taken into consideration by educational and cultural professionals in order to compile books and curriculums.