آسیب‌شناسی جایگاه حوزه ترویج علم در اسناد بالادستی کشور

هدف: ترویج علم ازجمله مباحث نوینی است که در سال‌های اخیر توجه زیادی به آن معطوف شده است. ترویج علم تلاش برای انعکاس اندیشه‌های علمی به روشی است که عموم افراد بتوانند مفاهیم اساسی یک علم را درک کنند. نظر به اهمیت و جایگاه موضوع همگانی‌سازی علم، این پژوهش به‌منظور پیگیری و نقد سیاست‌های حوزه ترویج علم کشور بر مبنای اسناد بالادستی کشور شکل گرفته است. روش: این پژوهش از نظر ماهیت تحقیق، از نوع توصیفی-تحلیلی است و در آن از روش تحلیل محتوا و بررسی اسنادی استفاده شده است. با بررسی محتوایی اسناد بالادستی و سیاست‌های کشور در این مطالعه، درمجموع 11 سند و سیاست که به موضوع ترویج علم پرداخته‌اند مورد تحلیل قرار گرفت. تلاش شد که مشخص شود هرکدام از این موارد به چه جنبه‌ای از موضوع ترویج علم توجه داشته‌اند. یافته‌ها: بر مبنای این مطالعه مشخص شد که به طور واضح سیاست و برنامه عملیاتی به منظور ترویج علم در کشور تدوین نشده است. با این حال، سند «نقشه جامع علمی سلامت کشور»، موضوع همگانی‌سازی علوم را در ارزش‌ها و راهبردها گنجانده، نهادهای مرتبط را تا حد زیادی معرفی کرده و به برخی ابزارها به‌منظور تحقق این امر اشاره کرده و شاخص‌هایی را نیز به‌منظور ارزیابی میزان تحقق آنها پیشنهاد داده است. به‌این‌ترتیب مشخص می‌شود که این سند در مقایسه با سایر اسناد و سیاست‌ها در این زمینه بهتر عمل کرده است. «نقشه جامع علمی کشور» نیز به‌جز شاخص‌های ارزیابی، تلاش کرده سایر وجوه و ابعاد موضوع ترویج را مدنظر قرار دهد. سایر اسناد مورد مطالعه نیز کم و بیش به جنبه‌های مختلف موضوع ترویج علم پرداخته‌اند.

an overview of science promotion policies in iran upstream documents

objective: the promotion of science is one of the new topics that has received much attention in recent years. promoting science is trying to reflect scientific ideas in a way that the general public can understand the science’s basic concepts. considering the importance and position of science popularization, this research has been formed in order to follow and review the policies in the field of science promotion based on the country’s upstream documents and to fill the research gap in this field.method: this research is descriptiveanalytical and it uses the method of content analysis and documentary review. by examining the content of upstream documents and the policies of the country in this study, 11 documents and policies that have dealt with the promotion of science were analyzed. this study determines what aspect of the promotion of science each of these cases addressed.findings: based on this study, it was found that the &comprehensive scientific map of health& includes the issue of science generalization in values and strategies, introduced the relevant institutions and pointed to some tools to achieve this and some indicators in order to evaluate the extent of their accomplishments has been proposed. this document has performed better than other documents and policies in this area. the &comprehensive scientific map of the country&, in addition to the evaluation criteria, has tried to consider other aspects and dimensions of the subject of promotion. other studied documents have more or less addressed various aspects of the subject of science promotion.