نوآوری‌های مردمی و شاخص‌های آن در ایران

نوآوری های مردمی راه حل‌هایی غیررسمی، بومی و محلی هستند که توسط مردم عادی که هیچ تجربه ای در بخش های رسمی و سازماندهی ‌شده ندارند، برای حل مسائل ارائه می‌شوند. هدف پژوهش حاضر شناسایی  نوآوری های مردمی در جمهوری اسلامی ایران و تدوین شاخص‌های مربوط به آن بود. روش پژوهش، آمیخته از نوع تبیینی بود؛ بنابراین پژوهش در دو بخش کیفی و کمی انجام شد. ابتدا با بررسی ادبیات پژوهش در این حوزه، شاخص‌های موجود برای نوآوری‌های مردمی استخراج شد و با استفاده از تکنیک دلفی مورد تایید متخصصان قرار گرفت؛ سپس بر اساس این شاخص‌ها، پرسشنامه‌ طراحی شد. روایی پرسشنامه با استفاده از نظر متخصصان و بررسی شاخص cvi مورد تایید قرار گرفت و برای مسئولان حوزه‌های مرتبط با نوآوری مردمی در استان‌های مختلف ارسال شد. از مجموع 213 پرسشنامه دریافتی، تعداد 116 مورد بر اساس شاخص‌های استخراج‌شده به عنوان نوآوری‌های مردمی مشخص شدند و مورد تحلیل کمی قرار گرفتند. یافته‌ها در بخش کمی نشان داد که در این پژوهش، میانگین سن نوآوران مردمی مورد بررسی، 36 سال بود، 15 درصد از نوآوران زن و 85 درصد مرد بودند. بیشترین تعداد مشارکت‌کنندگان در این پژوهش مربوط به استان‌های خراسان جنوبی و استان فارس بودند. افراد دارای مدرک کارشناسی، بیشترین فراوانی را داشتند. حوزه‌های نوآوری‌های مردمی این پژوهش، بیشتر در زمینه‌ فنی (37 درصد)، کشاورزی و دامپروری (21 درصد)  و محیط زیست و هنر (هرکدام 12 درصد) بوده ‌است. در مرحله کیفی، تعداد 21 نفر از نوآوران مردمی، مورد مصاحبه قرار گرفتند. سپس به منظور تحلیل کیفی مصاحبه‌ها و پرسشنامه‌ها از روش کلایزی استفاده شد و یافته‌ها نشان داد که نوآوری مردمی در ایران در هفت مضمون اصلی شامل حل مسئله، حفاظت از محیط زیست، اقتصادی بودن، کاربردی بودن، عدم وابستگی به دولت، در دسترس ‌بودن و استفاده از فناوری تعریف می‌شود و این مضامین شامل زیرمضامینی هستند که به عنوان شاخص‌های نوآوری مردمی در ایران معرفی شدند. همچنین یافته‌های این بخش، نمونه‌های بخش کمی را مورد تایید قرار داد.

Grassroots innovations and its indicators in Iran

Grassroots innovations are informal, indigenous, and local solutions carried out by ordinary people with no experience in formal and organized sectors to solve problems. The aim of this paper was identifying grassroots innovations in Iran and developing related indicators.It was a mixed method research with explanatory design; Therefore, the research was conducted in two parts: qualitative and quantitative. First, by examining the research literature in this field, the existing indicators for Grassroots innovations were extracted and approved by experts using the Delphi technique; then, based on these indicators, the questionnaire was designed. The validity of the questionnaire was confirmed by experts using the CVI index and then it was sent to officials in areas related to popular innovation in different provinces. Out of 213 questionnaires received, 116 were identified as Grassroots innovations based on the extracted indicators and were quantitatively analyzed. Findings in the quantitative part showed that in this study, the average age of popular innovators was 36 years, 15% of innovators were women and 85% were men. The highest number of participants in this study was related to the provinces of South Khorasan and Fars province. People with a bachelor’s degree had the highest frequency. The areas of Grassroots innovations in this study were mostly in the technical field (37%), agriculture and animal husbandry (21%) and environment and art (12% each). In the qualitative stage, 21 Grassroots innovators were interviewed. Then, in order to qualitatively analyze the interviews and questionnaires, the Colaizai’s method was used and the findings showed that grassroots innovation in Iran in seven main themes including problem solving, environmental protection, being economical, applicability, government independence, availability and the use of technology is defined and these themes include subthemes that were introduced as indicators of grassroots innovation in Iran. The findings of this section also confirmed the samples of the quantitative section.