امنیت انرژی و توسعه پایدار

ایران یکی از کشورهای دارنده منابع هیدروکربنی و بازیگر کلیدی تامین انرژی در جهان است. به‌عنوان یکی از اعضاء قدرتمند اوپک و دومین دارنده منابع اثبات‌شده گاز طبیعی در جهان سیاست‌گذاری انرژی در ایران همواره موردتوجه دولتمردان بوده است. با گسترش نگاه بلندمدت، نشر رویکردهای علمی آینده‌نگری در کشور و تدوین نقشه جامع علمی کشور نقش هر یک از حوزه‌های علوم و فناوری در توسعه پایدار جمهوری اسلامی ایران مورد اعتناء قرار گرفت. پس از بحران‌ 1970 میلادی و شوک نفتی غرب، جهان و به‌ویژه در طرف تقاضای انرژی رویکرد نوینی به سیاست‌گذاری انرژی اتخاذ نمود. مفهوم امنیت انرژی در همان سال‌ها متولد شد و به دنبال افزایش تاب‌آوری سیستم‌های انرژی در کشورها بوده است. گره خوردگی مصرف انرژی و رشد اقتصادی، که برای کشورهای دارنده منابع سوخت فسیلی میزان همبستگی آن بیشتر از متوسط جهانی برآورد می‌شود، نگاه بلندمدت در حفظ و ارتقاء امنیت انرژی را برای ضمانت پایداری توسعه را مدنظر قرار داده است. در این مقاله قصد داریم به‌اختصار مفهوم امنیت انرژی را بررسی کرده و رابطه آن با توسعه پایدار کشورها را به بحث بگذاریم. همان‌طور که نشان دادیم، امنیت انرژی مفهومی پیچیده است که نیازمند ورود متخصصین و سیاست‌گذاران برای بومی‌سازی آن در مسیر اهداف کلان هر کشور است. لذا برای جمهوری اسلامی ایران نیز ورود به این عرصه بسیار حیاتی است و پیش‌بینی می‌شود در آینده نزدیک بیشتر مورد تفقد سیاست‌گذاران و تصمیم گیران صنایع انرژی کشور قرار گیرد.

Energy Security & Sustainable Development

Iran owns large hydrocarbon resources and plays a significant role in the global energy market as a supplier. Since longterm planning and foresight studies, such as the comprehensive scientific map were developed, science and technology development became a key aspect in the country’s development programs. After 1970’s energy crisis and west world’s oil shock policy makers, especially from demandside countries, followed a new approach to set national energy strategies. Energy security emerged as a systematic respond to the global crisis which aimed to improve energy systems resilience level. The high correlation between economic aspects, like GDP, and energy consumption, especially for energy export countries, considered energy security as a longterm respond to support sustainable development. In this paper we aimed to investigate energy security as a key concept and discuss how it tied to the sustainable development. As it has been showed, energy security is a complicated concept and needed to be localized for nations in order to address local challenges. Then it is crucial for Iran to study energy security from a new angle to adopt more sustain energy policies. It is expect that in a near future, energy security will become a challenging issue for Iranian policy makers.