ارزیابی آرمان توسعه‌ پایدار بر بستر تداوم جریان اصلی توسعه‌ پایدار در دستورکار 2030

در برنامه‌های توسعه‌ ایران به ‌نحو فزاینده جریان اصلی توسعه‌ پایدار الگوی حل بحران محیط زیست قرار گرفته است. به همین دلیل این مسئله قابل طرح است که آرمان توسعه‌ پایدار تا چه حد شایسته‌ پیروی است و آیا پیاده‌سازی کامل آن مشکلات ناشی از توسعه به ویژه مشکلات محیط زیست را حل خواهد کرد. هدف مقاله‌ پیش رو این است که با تمرکز بر دستورکار 2030 و «اهداف توسعه‌ پایدار» به‌ عنوان سند جاری جریان اصلی توسعه پایدار، پاسخ این مسئله را جستجو کند. روشی که برای این منظور به کار گرفته شد عبارت بود از بررسی و تحلیل و نقد دستورکار 2030 و اهداف توسعه‌ پایدار، به این صورت که سابقه، جایگاه و امتیازهای این سند مورد بررسی قرار گرفت؛ کاستی های آن در سه بخش مورد تبیین قرار گرفت؛ و استمرار مولفه‌های تعیین‌کننده‌ جریان اصلی توسعه‌ پایدار در آن به بحث گذاشته شد. رئوس نتایج حاصل‌شده عبارت اند از: اهداف توسعه‌ پایدار می‌خواهد جانب این هر سه را نگاه دارد: 1 اقلیت ثروتمند جهان بتوانند به افزایش رشد ادامه دهند، 2 زمین را نجات دهد، 3 فقر را ریشه‌کن کند. اما این سه به ‌نحوی که در اهداف توسعه‌ پایدار مطرح شده، غیرقابل جمع اند. برنامه‌ دستورکار 2030 برای ریشه‌کنی فقر مبتنی بر مدل قدیمی رشد است. کاستی بنیادین دیگر دستورکار 2030، ادامه‌ تسلط جهان‌بینی توسعه بر آن است. اینها جنبه‌هایی از دستورکار 2030 است که از ویژگی های جریان اصلی توسعه‌ پایدار نشات می‌گیرد و ما را دست‌کم باید به فکر جدی وامی دارد به ‌نحوی که در مواجهه با آن از آنچه تاکنون بوده‌ایم بیشتر بیاندیشیم.