تحلیل محتوی تدریبات الاستیعاب القرائی فی الکتب العربیّه للمرحله الثانویه الاولی علی اساس تصنیف باریت

توکد المناهج التعلیمیه الجدیده علی جوده الادوات التعلیمیه، تحدیداً الکتب المدرسیه؛ فیوصی علماء التربیه بضروره قیاس مصداقیه الموشرات الموثره على الانشطه التعلیمیه القائمه على النظریات العلمیه المعتمده. فی ضوء اهمیّه المساله هدفت هذه الدراسه الى تحلیل اسئله تدریبات الاستیعاب القرائی فی کتب العربیّه للمرحله الثانویه الاولی فی المدارس الایرانیه فی ضوء تصنیف باریت (1976) حیث تم استخدام بطاقه تحلیل تتضمن مستویات هذا التصنیف وهی الفهم الحرفی، واعاده التنظیم، والفهم الاستنتاجی، والتقییم، والتقدیر. صُنفت التدریبات المدروسه علی اساس تکرارها ونسبها المئویه. ولتحدید وجود الاختلاف ذی الدلاله الاحصائیه او عدم وجوده فی مستویات هذا النوع من الاسئله فی الکتب عینه الدراسه، استخدم اختبار کروسکالوالیس. کما تمّ استخدام اختبار  الاحادی المتغیر لتحدید ما اذا کان عدد اسئله الفهم بمستویاتها المختلفه (وفقًا لهذا التصنیف) ذی اختلاف ذی دلاله احصائیه ام لا. وعینه الدراسه هی مجتمع الدراسه نفسه وهی مکونه من 126سوالاً فی تدریبات الاستیعاب فی الکتب العربیّه للمرحله الثانویه الاولی فی العام الدراسی 1399 1398ش/2020/2019م. اظهرت نتائج الدراسه ان هذه الکتب توقفت بشکل کبیر عند ادنى المستویات من اسئله الفهم القرائی؛ ای الفهم الحرفی. وهذا الاهمال یجعل الطلاب یفتقرون الى مهارات التفکیر التحلیلی والتقویمی؛ فالتدریبات لا تساعدهم علی تطویر المهارات کما ینبغی.کما اتضح انه لیست هناک موازنه ملائمه بین اسئله تدریبات بعد النص؛ ویمکن القول بان مصممی اسئله التدریبات لم یهتموا باصل التدرج؛ وهذا الاصل هو تطویر الموضوعات خلال تعلم اللغه العربیّه وتوسیعها من السهل الی الصعب ومن الملموس الی المحسوس ومن القریب الی البعید.

Content analysis 0f comprehension of Arabic text books in junior high school according to Barrett’s classification

New educational approaches focus on the attention on teaching and application of appropriate methods as well as improving the quality of educational tools such as textbooks. In this regard, the education experts recommend the necessity of validation and the effective factors on educational activities based on valid and scientific theories. The purpose of the present study, analyzing the comprehension exercises in Arabic textbooks of junior high school in Iran’s school using Barrett’s classification (1976), is based on analyticdescriptive method. In the present research the researchers apply reviewing, including different levels of this theory i.e. literal comprehension, reorganization, inferential comprehension, evaluation and appreciation (understanding) and then classify the questions of exercises according to frequency and percentage. The  KruskalWallis Test has been used to compare the Arabic textbooks to see whether there is a significant difference in the field of comprehension questions among  them or not. Also the mono variable Test has been used to find out if there is a significant difference between the number of comprehension questions with its different levels (according to Barrett’s classification) in Arabic text books of junior high school. In this research, the statistical population and sample coincide and include 126 exercises which come after the texts in the Arabic textbooks in curriculum year (139899/ 20192020). The results of this analysis illustrate that the authors of these books mostly concentrate on the lowest level of comprehension questions namely literal comprehension. This negligence causes the students’ weakness in critic and analytic thinking skill and these exercises do not help the students’ progress and promotion.