الگوی ساختاری رابطه ساختار انگیزشی با رفتار خودشکن تحصیلی در دانش‌ آموزان تیزهوش: نقش میانجی راهبردهای حل مسئله

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی راهبردهای حل مسئله در رابطه بین ساختار انگیزشی و رفتار خودشکن تحصیلی در دانش‌آموزان تیزهوش انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل دانش‌آموزان دوره دوم مقطع متوسطه مدارس تیزهوشان شهر تهران در سال 1400-1399 بود که با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای یک مرحله‌ای 674 نفر برای شرکت در مطالعه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه رفتارهای خودشکن، پرسشنامه ساختار انگیزشی و پرسشنامه حل مسئله بود. تحلیل داده‌ها با روش همبستگی پیرسون و مدل‌سازی معادلات ساختاری و در سطح معناداری 0.05 انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که رفتارهای خودشکن با ساختار انگیزشی انطباقی و سبک حل مسئله اعتماد به حل مسائل دارای رابطه منفی و با سبک گرایش/اجتناب و کنترل شخصی حل مسئله دارای رابطه مثبت معنادار در سطح 0.01 هستند. همچنین راهبردهای حل مسئله در رابطه بین ساختار انگیزشی و رفتار خودشکن تحصیلی دارای نقش میانجی بود (0.01>p). بر این اساس، رفتارهای خودشکن در دانش‌آموزان از طریق ساختار انگیزشی و راهبردهای حل مسئله قابل پیش‌بینی است و راهبردهای حل مسئله دراین‌بین دارای نقش میانجی است. نتایج مطالعه حاضر را می‌توان در اختیار فعالان حوزه تعلیم و تربیت قرارداد تا در برنامه‌ریزی و طراحی مداخلات آموزشی درزمینةکاهش رفتارهای خودشکن تحصیلی در دانش‌آموزان تیزهوش مورد استفاده قرار دهند.

structural model of the relationship between motivational structure and academic self-defeating behavior in gifted students: the mediating role of problem solving skills

the aim of this study was to investigate the mediating role of problem-solving skills in the relationship between motivational structure and academic selfdefeating behavior in gifted students. the method used for this study was descriptive and correlational. the statistical population of the study includedsecond-year high school students from gifted schools in tehran during 1399- 1400. participants were selected through a one-stage cluster sampling method.data collection tools includ ed an academic self-defeating behaviors questionnaire, personal concerns inventory, and a problem-solving skillsquestionnaire. data analysis was performed using the pearson correlation method and structural equation modeling at a significance level of 0.05. theresults showed that self-defeating behaviors had a negative relationship with adaptive motivational structure and problem-solving style of trust in problem- solving skills. additionally, there was a significant positive relationship between self-defeating behaviors and problem-solving/avoidance and personal control style at the level of 0.01. furthermore, problem-solving skills had a mediating role in the relationship between motivational structure and academic self-defeating behavior (p<0.01). therefore, self-defeatingbehaviors in students can be predicted through their motivational structure and problem-solving skills, with problem-solving skills playing a mediating role.the results of this study can be used by educators to plan and design educational interventions aimed at reducing academic self-defeating behaviors in gifted students.