مقایسه اثربخشی آموزش دو روش سیستم ارتباطی مبادله تصویر و آموزش ماتریس بر مهارت‌های زبانی و مهارت های اجتماعی کودکان با اختلال طیف اوتیسم

هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش دو روش سیستم ارتباطی مبادله تصویر و آموزش ماتریس بر مهارت‌های زبانی و مهارت‌های اجتماعی کودکان با اختلال طیف اوتیسم بود. روش این پژوهش روش نیمه آزمایشی  با طرح پیش‌آزمون_پس‌آزمون همراه با گروه گواه در نظر گرفته شد. جامعه آماری شامل تمامی کودکان مراجعه‌کننده به مراکز اوتیسم شهر قم در سال 1400 که با توجه به ملاک‌های راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی_ویرایش پنجم نشانه‌های اختلال را داشتند و طبق نظر مراکز و متخصصان تشخیص اختلال اوتیسم گرفتند. 45 نفر (9 دختر و 36 پسر) نمونه به‌صورت در دسترس از مراکز اوتیسم استان قم انتخاب شدند و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه جایگزین شدند. گروه‌های آزمایش به مدت 3 ماه و در هر هفته 4 جلسه‌ی 15 تا 20 دقیقه‌ای تحت آموزش قرارگرفتند. یک گروه، آموزش شش مرحله‌ای سیستم ارتباطی مبادله تصویر و یک گروه، آموزش ماتریس را به شکل انفرادی دریافت کردند و گروه گواه آموزشی دریافت نکردند. در این پژوهش برای جمع‌آوری داده‌ها از آزمون‌های زبان بیانی و دریافتی و گفتاری رشد نیوشا و نیمرخ مهارت‌های اجتماعی اوتیسم استفاده شد. برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از نرم‌افزار 26 spss و از روش آماری تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده گردید. یافته‌ها نشان دادند که میان دو گروه آموزش ماتریس و آموزش پکس تفاوت معناداری مشاهده شد (p<0/05). بر اساس نتایج هردو مداخله اثربخش بوده اما می‌توان گفت که سیستم ارتباطی مبادله تصویر بر مهارت‌های زبانی و مهارت‌های اجتماعی کودکان با اختلال طیف اوتیسم تاثیرگذارتر است.

comparison of the effectiveness of picture exchange communication system (pecs) and matrix training on language skills and social skills in children with autism spectrum disorder

the purpose of this research was to compare the effectiveness of teaching two methods of image exchange communication system and matrix teaching on language skills and social skills of children with autism spectrum disorder. the method of this research was a semi-experimental method with a pre-test-post-test design along with a control group. the statistical population includes all children referred to autism centers in qom city in 2021 who had symptoms of the disorder according to dsm criteria and were diagnosed with autism disorder according to the centers and experts. 45 people (9 girls and 36 boys) were randomly selected from autism centers in qom province and randomly divided into two experimental groups and one control group. the experimental groups were subjected the 6-step treatment of the picture exchange communication system and matrix training individually for 3 months and 4 sessions of 15 to 20 minutes each week, and the control group did not receive any intervention. in this research, expressive and receptive and speaking language tests of nyusha development and autism social skills profile were used to collect data. spss 26 software was used for data analysis and the statistical method of multivariate covariance analysis was used. the final results showed that there was a significant difference between the two groups of matrix training and pex treatment (p<0.05). based on the results, both interventions were effective, but it can be said that the communication system of image exchange is more effective in the language skills and social skills of children with autism spectrum disorder.