تجارب زیسته دانشجویان معلول جسمی - حرکتی، از مشارکت در آموزش فراگیر

فراهم نمودن آموزش فراگیر، پایدار و قابل‌دسترس برای دانشجویان معلول، می تواند ناشی از شناخت و حمایت از حقوق آنان باشد. هدف پژوهش حاضر، توصیف و فهم تجارب زیسته دانشجویان معلول جسمی – حرکتی، از مشارکت در آموزش فراگیر، در سطح آموزش عالی است. این پژوهش در سال تحصیلی 1399-1398 با ابتنای بر پارادایم تفسیری و رویکرد کیفی و با استفاده از روش پدیدارشناسی، از نوع روان‌شناختی (علمی) انجام شد. از میان جامعه دانشجویان جسمی _ حرکتی، تعداد 18 نفر از دانشجویان این طیف، با نوع معلولیت شدید و خیلی شدید، با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب و در مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته مشارکت کردند. تجزیه‌وتحلیل داده ها، هم‌زمان با جمع‌آوری داده ها، به‌صورت دستی و با استفاده از الگوی پیشنهادی کلایزی[1] انجام شد. راهبردهای اعتباربخشی به داده ها با استفاده از روش های بازنگری ناظرین، بازنگری مشارکت‌کنندگان، تخصیص زمان کافی برای جمع‌آوری داده ها و درگیری مداوم و مثلث سازی محقق انجام شد. یافته ها در مضمون های اصلی «معنای تحصیل»، «موانع دسترس‌پذیری»، «هزینه تحصیلی»، «ارتباطات انسانی» و «نقش سازمانی» و چندین مضمون فرعی دیگر استخراج شد. نتایج گویای این نکته مهم است که علی رغم وجود نیروی انگیزه درونی قوی در دانشجویان معلول، جهت اثبات توانمندی های خود و همچنین فضای ارتباطی حمایتی در گروه های غیررسمی، این محیط دانشگاهی معلول کننده و غفلت سازمانی است که، به‌عنوان سد محکم در مقابل دانشجویان معلول قرار می گیرد و مانع تحقق اهداف مدل اجتماعی معلولیت و آموزش فراگیر می شود. نتایج به‌دست‌آمده، هشدار می دهد که عدم مناسب سازی محیط دانشگاه، موجب شکست برنامه های درسی تجربه شده دانشجویان معلول جسمی- حرکتی خواهد شد.

lived experience of students with physical disabilities, from participation in inclusive education

providing inclusive, sustainable, and accessible education for students with disabilities can be a result of recognizing and protecting their rights. the purpose of this study is to describe and understand the lived experience of students with physical disabilities from participation in inclusive education at the level of higher education. this research was conducted in the academic year 2019-2020 based on an interpretive paradigm and qualitative approach and using the phenomenological method of a psychological (scientific) type. from the community of physical students, 18 students with severe and very severe disabilities were selected using purposive sampling and participated in a semi-structured in-depth interview. data analysis was performed manually, simultaneously with data collection, using the proposed colaizzi model. data validation strategies were performed using the methods of external checks, member checks, allocating sufficient time for data collection, continuous conflict, and investigator triangulation. findings were extracted in the main themes of meaning of education, barriers to accessibility, education fees, human relations and organizational role and several other sub-themes. the results show that despite the strong internal motivation of students with disabilities to prove their abilities, as well as the supportive communication space in informal groups, this is a disabling academic environment and organizational neglect that is a strong barrier against students with disabilities and prevents the realization of the goals of the social model of disability and inclusive education. the results warn that the lack of adaptation of the university environment will lead to the failure of the experienced curricula of students with physical disabilities.