اثربخشی طرح‌ واره ‌درمانی بر تحمل پریشانی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی دانش‌آموزان دختر دارای طرح‌ واره‌های ناسازگار اولیه

طرح واره‌های ناسازگار اولیه می‌تواند سلامت روانی، شناختی و هیجانی افراد را با آسیب مواجه سازد. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های مبتنی بر طرح واره‌درمانی بر تحمل پریشانی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی دانش‌آموزان دختر دارای طرح واره‌های ناسازگار اولیه انجام گرفت. پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه دارای طرح واره‌های ناسازگار اولیه شهر اصفهان در سال تحصیلی 99-1398 بود. در این پژوهش تعداد 30 دانش‌آموز دختر دارای طرح واره‌های ناسازگار اولیه با روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و به‌طور تصادفی در گروه های آزمایش و گواه گمارده شدند (هر گروه 15 نوجوان). گروه آزمایش آموزش مهارت‌های مبتنی بر طرح واره‌درمانی (صیادی و همکاران، 1396) را طی یک ماه در 8 جلسه 75 دقیقه‌ای دریافت نمودند.. دراین‌بین در گروه آزمایش 2 نفر و در گروه گواه نیز 3 نفر ریزش داشتند. پرسشنامه‌های مورداستفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه طرح واره‌های ناسازگار اولیه (یانگ، 1998) و پرسشنامه تحمل پریشانی (سیمونز و گاهر، 2005) و پرسشنامه انعطاف‌پذیری روان‌شناختی (دنیس و وندروال، 2010) بود. داده‌های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر با استفاده از نرم‌افزار آماری spss نسخه 23 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که آموزش مهارت‌های مبتنی بر طرح واره‌درمانی بر تحمل پریشانی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی نوجوانان دختر دارای طرح واره‌های ناسازگار اولیه تاثیر معنادار دارد (p<0/001). بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان چنین نتیجه گرفت که آموزش مهارت‌های مبتنی بر طرح واره‌درمانی با بهره‌گیری از تکنیک‌ آموزش شناختی، مبارزه با طرح واره‌ها در سطح هیجانی و آموزش شیوه‌های بهنجار سبک‌های مقابله‌ای می‌تواند به‌عنوان یک درمان کارآمد جهت بهبود تحمل پریشانی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی نوجوانان دختر دارای طرح واره‌های ناسازگار اولیه مورد استفاده گیرد..

effectiveness of teaching skills based on schema therapy on the distress tolerance and psychological flexibility of female students with early maladaptive schema

early maladaptive schemas can impair people’s mental, cognitive, and emotional health. accordingly, the present study was conducted with the purpose of investigating the effectiveness of teaching skills based on schema therapy on the distress tolerance and psychological flexibility of female students with early maladaptive schema. the present study was experimental with a pretest, posttest, control group, and two-month follow-up period design. the statistical population of the present study included secondary high school female students with early maladaptive schema in the city of isfahan in the academic year 2019-20. 30 female students with early maladaptive schema were selected through the available sampling method and randomly accommodated into experimental and control groups (each group of 15 adolescents). the experimental group received eight seventy-five-minute sessions of teaching skills based on schema therapy intervention for one month (sayyadi et.al, 2017). two students from the experimental group and two from the control group withdrew from the study. the applied questionnaires in the current study included the early maladaptive schema questionnaire (young, 1998), the distress tolerance questionnaire (simons, gaher, 2005), and the psychological flexibility questionnaire (dennis, vander wal, 2010). the data taken from the study were analyzed via the repeated measurement anova method through spss23 software. the results showed that teaching skills based on schema therapy has a significant effect on the distress tolerance and psychological flexibility of the female adolescents with early maladaptive schema (p<0.001). according to the findings of the present study, it can be concluded that teaching skills based on schema therapy can be applied as an efficient therapy to increase distress tolerance and psychological flexibility of female adolescents with early maladaptive schema.