بررسی نقش خوش بینی تحصیلی، باورهای فراشناختی و تنظیم شناختی هیجان در پیش بینی خودناتوان سازی دانش آموزان با اختلال یادگیری ویژه

یکی از مشکلات روانشناختی شایع در بین دانش آموزان با اختلال یادگیری ویژه، خودناتوانسازی است. خودناتوانسازی شامل هر عمل یا زمینه ای است که دانش آموزان برای اجتناب از شکستهای تحصیلی درمدرسه به کار می گیرند. از این رو،هدف پژوهش حاضر پیش‌بینی خود ناتوان‌سازی بر اساس خوش‌بینی تحصیلی، باورهای فراشناختی و تنظیم شناختی هیجان در دانشآموزان دارای اختلال یادگیری بود. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری 540 دانش‌آموز دچار انواع اختلال یادگیری پایه سوم تا پنجم ابتدایی ارجاع داده‌شده به مرکز اختلال یادگیری آموزش و پرورش بوشهر در سال تحصیلی 1398-1397 بود. از میان آن‌ها به‌روش نمونه‌گیری تصادفی ساده 225 نفر که ویژگی‌های لازم را داشتند انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل، پرسشنامه تنطیم شناختیهیجانی گارنفسکی و همکاران (2001)، پرسشنامه باورهای فراشناختی ولز و کاترایت (2004)، پرسشنامه خوشبینی تحصیلی شیرر و کارور (1985) و مقیاس خودناتوان‌سازی تحصیلی میدگلی (2000) بود. داده‌های حاصل از اجرای پرسشنامه‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که خوش‌بینی تحصیلی، باورهای فراشناختی و تنظیم شناختی هیجان توان پیش‌بینی خود‌ناتوان‌سازی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری دارند(0.156=r2؛0.001> p). این نتایج نشان می‌دهد که وجود خوش‌بینی تحصیلی، باورهای فراشناختی و همچنین تنظیم شناختی پایین در دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری با ایجاد تعلل در تکالیف تحصیلی و عدم ایجاد انگیزه مثبت، نقش موثری در خود‌ناتوان‌سازی، افت تحصیلی و بالطبع تداوم این اختلال در این دانش‌آموزان می‌شود. لذا می‌توان از طریق آموزش و اعمال روش‌های مناسب تربیتی، موجبات عملکرد تحصیلی بهتر و سلامت روانی این دانش‌آموزان را فراهم آورد و همچنین زمینه پیشرفت همه جانبه‌ای را برای دانش‌آموزانی که از لحاظ خود‌ناتوان‌سازی پایین هستند را مهیا کرد.

Investigation Role of Educational Optimism, Metacognitive Beliefs and Cognitive Emotion Regulation in Prediction of Self-Handicapping in Students with Special Learning Disabilities

The purpose of this study was to predict of selfhandicapping based on educational optimism, metacognitive beliefs and cognitive emotion regulation in students with learning disabilities. The research method was descriptive correlational. The statistical population consisted of 540 third to fifthgrade male primary students with all kinds of learning disabilities who had been referred by the schools to the Center for Learning Disabilities of Bushehr province’s Department of Education in 20182019 school year. Of these, using simple sampling and considering the requirements of the research project, 225 students were selected. The research instrument consisted of cognitiveemotional adjustment of Garnowsky et al questionnaire (2001), metacognitive beliefs of Wales and Carthage questionnaire (2004), academic happiness of Shirer and Carver questionnaire (1985) and Midgley selfadvancement Scale (2000). The data from the implementation of the questionnaires were analyzed using Pearson correlation coefficient and regression methods. Findings showed that Educational optimism, metacognitive beliefs and cognitive emotional regulation can predict selfhandicapping of students with learning disabilities negatively (p < 0.001, R2=0/156). These results indicate that there is existence of low educational optimism, metacognitive beliefs and cognitive emotion regulation in students with learning disabilities with procrastination in academic tasks and lack of positive motivation have effective role in selfhandicapping, academic failure and consequently the continuation of this disorder in these students. Therefore, it is possible to improve the educational performance and mental health of these students through training and applying appropriate educational methods. It also provides the way for allround advancement for students with low selfhandicapping.