بازنمایی وضعیت شناختی ارجاع در گفتمان روایی کودکان با اختلال اتیسم فارسی زبان براساس سلسله مراتب مفروض‌ بودگی

اختلال طیف اتیسم، به‌عنوان اختلالی رشدی - عصبی، اختلالی است که نقص‌هایی را در عملکردهای شناختی، همچون حافظه، توانایی برقراری ارتباط و زبان، ایجاد می‌کند. یکی از سطح‌های تاثیرگذار در زندگی اجتماعی افراد، توانایی تولید گفتمان روایی است که مستلزم به‌کارگیری دانش و مهارت‌های زبانی و شناختی به‌طور همزمان می‌باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسه‌ای بازنمایی ارجاع، به‌عنوان عنصر اصلی روایت، به‌وسیله عبارت‌های ارجاعی براساس شش وضعیت شناختی مطرح شده در «سلسله‌مراتب مفروض‌بودگی» گوندل، هدبرگ و زاخاراسکی (1993) در گفتمان روایی کودکان دارای اختلال اتیسم با عملکرد بالا و کودکان عادی فارسی‌زبان با توجه به سن آنها بود. به این منظور، 24 کودک دارای اختلال اتیسم با عملکرد بالا و 24 کودک عادی، 7، 9 و 11 سال (هر گروه سنی شامل 8 آزمودنی) در این پژوهش شرکت کردند. روایت‌ها براساس داستان تصویری «قورباغه، کجایی؟» (مایر، 1969) گردآوری شد. سپس داده‌های حاصل از روایت‌های تولید شده مورد توصیف و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد در بازنمایی ارجاع براساس وضعیت‌های شناختی «سلسله‌مراتب مفروض‌بودگی» به‌وسیله عبارت‌های ارجاعی مختلف بین دو گروه آزمودنی در وضعیت‌های شناختی ارجاعی، فعال و کانونی تفاوت‌هایی وجود داشت. علاوه‌بر این، افزایش سن، بر بازنمایی ارجاع براساس وضعیت‌های شناختی «سلسله‌مراتب مفروض‌بودگی» در روایت‌های کودکان دارای اختلال اتیسم با عملکرد بالا، برخلاف روایت‌های تولید شده توسط کودکان عادی، تاثیری نداشت.

The Representation of Reference Cognitive Status in Persianspeaking Autistic Children’s Narrative Discourse Based on Givenness Hierarchy

Autism spectrum disorder (ASD), as a developmentalneuro disorder, is a disorder that creates impairments in the cognitive performances, such as memory, communication ability and language. One of the determining levels in the individuals’ social life is the ability to produce narrative discourse which entails applying linguistic and cognitive knowledge and skills simultaneously. The purpose of the present study was to provide a comparative study of the reference representation, as a narrative fundamental element, by using referential expressions based on the six cognitive statuses proposed in Gundel, Hedberg, & Zacharski’s (1993) “Givenness Hierarchy” in the narratives produced by Persianspeaking children with highfunctioning autism (HFA) and typically developed (TD) children regarding their age. To this end, 24 children with highfunctioning autism and 24 typically developed children, with the age 7, 9, 11 years old (each age group consisting of 8 subjects) were participated in this study. The narratives were elicited by the picture story book “Frog, where are you?” (Mayer, 1969). Then, the gathered data were analyzed by SPSS software. The results of the study indicated that there was differences between the two under study groups in representing the reference based on the cognitive statuses of “Givenness Hierarchy” by referential expressions. Furthermore, the age increase had no effect on the reference representation based on the cognitive statuses of “Givenness Hierarchy” in children with highfunctioning autism’s narratives, in contrast to typically developed children’s narratives.