مقایسه اثربخشی تقویت حافظه‌کاری و آموزش تفکرانتقادی بر پردازش‌شناختی کودکان با اختلال یادگیری خاص

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی تقویت حافظه‌کاری و آموزش تفکرانتقادی بر پردازش‌شناختی کودکان با اختلال یادگیری خاص انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع تحقیق نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون و گروه کنترل بود. جامعة آماری شامل کلیه دانش‌آموزان 9 تا 12 سال مراجعه‌کننده به مرکز مشکلات یادگیری خاص ناحیة سه تبریز در نیمه دوم سال 1400 بود. از این‌ بین تعداد 60 نفر به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل گمارش تصادفی شدند. ابزارهای مورد استفاده پژوهش پرسشنامه پردازش‌شناختی بود. فرضیه پژوهش با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد سطح معنی‌داری در تمامی مقایسه‌ها کمتر از 0.05 بود که نشان داد تفاوت معنی‌داری در میزان اثربخشی دو روش مداخله تقویت حافظه‌کاری و آموزش تفکرانتقادی بر پردازش‌شناختی وجود داشت (0.05>p). بررسی اندازة اثر نشان داد که بیشترین تفاوت در نمرة کل پردازش‌شناختی با ضریب 0.758 و مولفة سرعت پردازش با ضریب 0.636 مشاهده شد. نتیجه‌گیری: باتوجه به نتایج پژوهش حاضر تاثیرآموزش تفکر انتقادی بر پردازش شناختی بیشتر از تقویت حافظه کاری است . لذا پیشنهاد می‌شود مهارت‌های تفکرانتقادی ‌‌به‌عنوان راهبردی موثر به مربیان مراکز اختلالات یادگیری آموزش داده شود تا این مربیان در مداخلات خود این راهبردها را به‌کار گیرند.

comparing the effectiveness of strengthening working memory and critical thinking training on cognitive processing of children with special learning disorder

objective: the present study was conducted with the aim of comparing the effectiveness of strengthening working memory and critical thinking training on the cognitive processing of children with special learning disabilities. method: the current research was a semi-experimental research with a pre-test-post-test design and a control group. the statistical population included all students aged 9 to 12 who referred to the center for special learning problems in the third district of tabriz in the second half of 1400. among them, 60 people were selected by purposeful sampling and randomly assigned to two experimental groups and one control group. the tools used in the research were the cognitive processing inventory. hypothes were analyzed using multivariate covariance. resultes: the results of the analysis of covariance showed that the significance level in all comparisons was less than 0.05, which showed that there was a significant difference in the effectiveness of the two intervention methods of working memory strengthening and critical thinking training on cognitive processing (p <0.05). examining the effect size showed that the biggest difference was observed in the total cognitive processing score with a coefficient of 0.758 and the processing speed component with a coefficient of 0.636. conclusion: according to the results of the present study, the effect of critical thinking training on cognitive processing is more than working memory. it is suggested that critical thinking skills should be taught with the trainers of medical centers so that these trainers can use these strategies in their interventions.