جنسیت و هویت زنانه در ترانه‌های امروز ایران

هدف این پژوهش، بررسی جنسیت و برساخت هویت زنانه در ترانه‌های عاشقانۀ امروز بود. از آنجا که ترانه یکی از قالب‌های رسانه با بیان مضامین فرهنگی است و نسل نوجوان و جوان مصرف‌کنندۀ اصلی موسیقی روز و ترانه‌های عاشقانه هستند، این تحقیق به مطالعۀ جنسیت و چارچوب نقشی زن در متن ترانه پرداخت. روش پژوهش کیفی و از دستۀ مطالعات تحلیل محتوا بود تا مولفه‌هایی که هویت و نقش جنسیتی زنانه را می‌سازند شناسایی شوند. جامعۀ آماری پژوهش، متن گزیده‌ای از ترانه‌های عاشقانۀ ایران بود و از میان آثار پرشمار خوانندگان مرد انتخاب شد. به‌عنوان جامعۀ آماری، بر آثار پرمخاطب‌تر در بازۀ سال‌های 1395 تا 1400 تمرکز شد و درنهایت پنجاه ترانه نمونۀ آماری این تحقیق را تشکیل دادند. در روند تحلیل محتوای مضمونی، کدگذاری حول مضامینی که جنسیت زنانه را بازنمایی می‌کند انجام گرفت و به‌جز نگارنده، دو کدگذار دیگر مشارکت کردند. برای بررسی پایایی بین کدگذاران از ضریب آلفای کریپندورف استفاده شد و این پایایی تصدیق شد. تحلیل محتوا از منظر برساخت جنسیت زنانه نشان داد موضوعیت زن در این ترانه‌ها که حاکی از عشق و دلبستگی مرد به زن است، با سه نقش جنسیتی برای زن برساخت می‌شود: 1. زن منفعل و گاه تحت سلطه، 2. ابژۀ جنسی و عشوه‌گر، 3. بی‌تعهد و اتکاناپذیر. نتایج گویای آن بود که در روایت جنسیت زنانه، کنش آگاهانه، قدرت و آزادی انتخاب برای زن متصور نیست و بازنمایی هویت زنانه، مصداق برساختی است که با گفتمانی هژمونیک و مردسالار همسویی دارد.

gender and feminine identity in present songs of iran

the objective of this study was toexamine gender and the construction of feminine identity in contemporary love songs of iran. the overall objective of this study was to examine the representation of femininity in iranian songs, as songs are regarded as a significant artifact of media that has a significant cultural impact by attracting a large audience. in order to examine the paradigm of male-female roles that is embedded in the lyrics of the tracks, a qualitative approach was implemented, and the study is classified as a thematic analysis.a statistical society was established by selecting 50 songs from the tracks of more renowned singers as the statistical sample, from a vast array of tracks in the market that are all sung by male singers in accordance with governmental regulations within the five-year period of 2017 to 2022. coding was employed to conduct thematic content analysis, which concentrated on the themes of linguistic descriptions of feminine roles. the coding processwas conducted by three programmers. the krippendorff’s alpha coefficient was utilized to evaluate the reliability of coders, and the coding demonstrated sufficient reliability. the analysis of the sample of love songs in terms of feminine identity revealed that gender is constructed with three primary roles: 1. passive and under control, 2. sexual object and seductive, and 3. unfaithful and negligent. the findings suggested that the feminine gender construction was devoid of any indication of conscious action, power, or autonomous choice on the part of the female gender. this suggests that femininity is depicted in accordance with the hegemony of a patriotic discourse.