مطالعۀ کیفی راهبردهای مداخلاتی و مدیریتی موثر روان‌درمانگران و مشاوران در مواجهه با مراجعان دشوار

این پژوهش با هدف شناسایی تجارب درمانگران ایرانی از مراجعان دشوار و واکاوی راهبردهای آنان انجام شد. روش پژوهش کاربردی و از نوع کیفی پدیدارشناسی بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل درمانگران فعال شهر تهران در سال 1401-1400 بود. نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند و تا مرز اشباع و نهایتاً انتخاب 17 درمانگر ادامه یافت. با شرکت‌کنندگان مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته انجام گرفت. به‌منظور تحلیل داده‌ها از روش تحلیل مضمون کلایزی استفاده شد. تحلیل داده‌ها به شناسایی60 مفهوم اولیه، 9 مضمون فرعی و 2 مضمون اصلی منجر شد. مضامین اصلی شامل دو مضمون بود: 1. راهبردهای موثر درون جلسه درمان (شامل: راهبردهای ارتباط درمانی، راهبردهای مدیریت فرایند، راهبردهای تخصصی در ارتباط با مراجعان دارای مشکلات زناشویی، راهبردهای تخصصی در ارتباط با مراجعان دارای مشکلات خانوادگی و راهبردهای تخصصی در ارتباط با مراجعان دارای اختلال شخصیت) و 2. راهبردهای موثر خارج از جلسۀ درمان (شامل: راهبردهای کلی اجتماعی، راهبردهای حمایتی در ارتباط با مراجعان دارای اختلال شخصیت، راهبردهای اجرایی در ارتباط با مراجعان دارای مشکلات زناشویی و خانوادگی و راهبردهای کلی خودمراقبتی درمانگران). درمجموع نتایج این پژوهش نشان داد میزان مطلوب‌بودن یا نبودن کیفیت خدمات به مراجعان دشوار به نحوۀ به‌کارگیری راهبردهای درمانگران بستگی دارد؛ بنابراین دریافت ناظر و آموزش درست در این زمینه ضرورت دارد.

qualitative study of effective interventional and management strategies for psychotherapists and counselors dealing with difficult clients

the primary objective of this study was to ascertain the experiences of iranian therapists who dealt with challenging customers and to examine the approaches they utilized. the present research employed a qualitative form of phenomenology as its research methodology. in 2021 and 2022, the community of this study comprised active therapists in tehran. with the purposeful continuation of sampling until the saturation limit was reached, seventeen therapists were ultimately chosen. the participants were subsequently asked to complete semi-structured interviews. the data were analyzed utilizing colaizzi’s method of descriptive data analysis. through the examination of the data, 60 primary concepts, 9 sub-themes, and 2 main themes were identified. the overarching theme comprises two components: firstly, efficacious approaches during the therapeutic session (encompassing general therapeutic communication strategies, general individual strategies, specialized strategies pertaining to clients experiencing marital difficulties, specialized strategies pertaining to clients confronting family issues, and specialized strategies pertaining to clients diagnosed with personality disorder); and secondly, successful strategies implemented outside of the session (including general social strategies, support systems. overall, the findings of this study indicated that clinicians’ approach to challenging clients influences the caliber of care they provide. therefore, training and a competent supervisor are required in this field.