فراتحلیل پژوهش‌های داخلی در زمینۀ اثربخشی مداخلات آموزشی-درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب بر مدیریت رفتار فردی

در این پژوهش کاربردی که با بهره‌گیری از روش فراتحلیل انجام ‌گرفت، به ترکیب عددی نتایج پژوهش‌های انجام‌شده در ایران در زمینۀ اثربخشی مداخلات آموزشی-درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب بر مدیریت رفتار فردی پرداخته شد. جامعۀ آماری فراتحلیل مطالعات دردسترس مرتبط با بررسی اثربخشی مداخلات آموزشی-درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب بر مدیریت رفتار فردی، 416 پژوهش بود که در سال‌های 1399-1379 منتشر شده‌اند. برای این منظوراز پایگاه‌های اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پورتال جامع علوم انسانی، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، پایگاه مجلات تخصصی نور، بانک اطلاعات نشریات کشور و سیویلیکا در داخل کشور استفاده شد. براساس ملاک‌های تعریف‌شدۀ ورود و خروج پژوهش‌های اولیه و نیز تحلیل حساسیت، درنهایت 72 اندازۀ اثر از 33 مطالعۀ اولیه بررسی شدند. یافته‌های کمی پژوهش‌های منتخب نیز با نرم‌افزار cma ویرایش 2 تحلیل شدند. نتایج نشان می‌دهد مداخلات آموزشی درمانی مبتنی بر تئوری انتخاب بر مدیریت رفتار فردی تاثیر معنا‌داری دارد. همچنین براساس ملاک کوهن، میزان اندازۀ اثر ترکیبی آن برای مدل اثرات تصادفی، در حد بزرگ (1.09= es) ارزیابی می‌شود. به‌طور خلاصه می‌توان نتیجه گرفت آموزش‌های مبتنی بر تئوری انتخاب می‌تواند بر مدیریت رفتار فردی و بهبود روابط افراد تاثیر مطلوب و چشمگیری داشته باشد؛ بنابراین به‌شدت توصیه می‌شود مبانی آموزشی درمانی تئوری انتخاب در مراکز مشاوره‌ای سازمان‌های مختلف به‌صورت فردی و گروهی استفاده شود.

meta-analysis of national research on the effectiveness of educational-therapeutic interventions based on choice theory in controlling of individual behavior

in this applied research conducted with the method ofmeta-analysis, the numerical combination of the results ofthe researches conducted in iran in the field ofeffectiveness of educational-therapeutic interventionsbased on choice theory in controlling individual behaviorwas discussed. the statistical population of the metaanalysis,the available studies related to the effectivenessof educational-therapeutic interventions based on thechoice theory to control individual behavior, on thenumber of 416 studies from the scientific databases ofsid, comprehensive portal of humanities, researchinstitute of information science and technology of iran,database of noor specialized magazines, informationbank of the country's publications and civilica, whichwere published in iran between 2000 and 2020. based onthe established criteria for inclusion and exclusion ofbaseline studies and sensitivity analysis, 72 effect sizesfrom 33 baseline studies were finally examined and thequantitative results of the selected studies were analyzedusing cma2. the results showed that educationaltherapeuticinterventions based on choice theory have asignificant effect on the management of individualbehavior, and according to cohen’s criterion, the size oftheir combined effect is rated as large for the randomeffects model (es =1.09). in conclusion, training based onchoice theory can have a positive and significant effect oncontrolling individual behavior and improve relationships.therefore, it is strongly recommended that theeducational-therapeutic principles of choice theory beused individually and in groups in the counseling centersof various organizations.