اولویت‌بندی گزینه‌های مختلف مدیریت پسماندهای بیمارستانی در شهر تهران با استفاده از تحلیل تصمیم‌گیری چند معیاره

مقدمه: در سال‌های اخیر، با توجه به افزایش مشکلات زیست ‌محیطی ناشی از پسماندهای مراکز درمانی، تعیین روش بهینه مدیریت پسماندهای بیمارستانی با در نظر گرفتن معیارهای متعدد و تا حدودی متناقض به یکی از مهم‌ترین چالش‌ها تبدیل شده است. مطالعه حاضر، با هدف ارزیابی گزینه‌های مختلف مدیریت پسماندهای بیمارستانی در شهر تهران و اولویت‌بندی آن‌ها با استفاده از تحلیل تصمیم‌گیری چند معیاره انجام شد.روش‌ها: مطالعه از نوع توصیفی- کاربردی و به لحاظ جمع‌آوری داده‎ها از نوع تحقیق پیمایشی بود که در سال 1394 انجام شد. تعداد 46 نفر از مطلعان و صاحب‌نظران این موضوع با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند وارد مطالعه شدند. جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه انجام شد. روایی پرسش‌نامه طراحی شده با استفاده از نظر استادان و خبرگان، به صورت روایی صوری مورد تایید قرار گرفت و پایایی ابزار پژوهش نیز بر اساس نرخ ناسازگاری استاندارد که کمتر از 1/0 است، با نرخ 00256/0 تایید گردید. جهت تحلیل داده‌ها، از نرم‌افزارهای excel و lingo استفاده شد.یافته‌ها: در مطالعه حاضر، 12 معیار مختلف الویت‌بندی برای روش‌های دفع پسماند به دست آمد. سه معیار اثربخشی عمل، پسماندهای هوایی، تاثیرات محیطی و موانع پذیرش عمومی بیشترین وزن و سه معیار هزینه، بو و رها کردن با اثرات بهداشتی کمترین وزن را به خود اختصاص داد. در نهایت، بر اساس معیارهای فوق، روش‌های مختلف دفع پسماندهای بیمارستانی به ترتیب استریل بخار (اتوکلاو)، سوزاندن، دفن کردن، گندزدایی شیمیایی، پرتودهی و ماکروویو رتبه‌بندی شد.نتیجه‌گیری: بیشتر گروه‌های شرکت کننده در پژوهش به بحث اتوکلاو و استریل با بخار و دفن کردن بعد از خنثی‌سازی تاکید داشتند که میزان استقبال مسوولان و دست‌اندرکاران از روش‌های حداقل تاثیر بر محیط زیست را نشان می‌دهد. با این حال، جنبه‌های هزینه‌ای و مالی روش‌های مختلف دفع پسماندهای بیمارستانی نیز باید مد نظر قرار گیرد.