مکان‌یابی محل بهینه دفع پسماند ساختمانی با استفاده از روش ترکیب خطی وزنی، مطالعه موردی شهر اصفهان (1393)

مقدمه: از پیامدهای توسعه روزافزون فضاهای شهری، تولید انبوه پسماند شهری از جمله پسماندهای ناشی از فعالیت‌های ساختمانی است. از این‌رو، برنامه‌ریزی منسجم مبتنی بر اصول مدیریتی و مهندسی برای ساماندهی این گونه از پسماندها ضروری به نظر می‌رسد. از آن‌جایی که هیچ گونه مطالعات قبلی در رابطه با مکان‌یابی اصولی و بهینه محل دفع این پسماندها در شهر اصفهان با توجه به معیارهای موجود صورت نگرفته است، در مطالعه حاضر، میزان مطلوبیت اراضی شهر اصفهان جهت دفع پسماندهای ساختمانی این شهر، با استفاده از روش ترکیب خطی وزنی و به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی بررسی شد.روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع کاربردی توسعه‌ای بود. به منظور شناسایی بهترین مکان برای دفع پسماند ساختمانی شهر اصفهان، 19 لایه اطلاعاتی در محدوده شهر اصفهان در دو شاخه اصلی پارامترهای اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی دسته‌بندی شد. سپس، به منظور وزن‌دهی هر لایه، از نظرات کارشناسی در قالب ماتریس مقایسات زوجی (روش تحلیل سلسله مراتبی) استفاده شد. همچنین، استانداردسازی لایه‌های معیار با استفاده از منطق فازی و تعریف توابع عضویت فازی مناسب برای هر معیار انجام گرفت و در نهایت، نقشه مطلوبیت منطقه برای دفع پسماند به کمک توابع همپوشانی نقشه‌های استاندار شده وزن‌دار و نیز 16 لایه محدودیت به ‌دست آمد.یافته‌ها: با توجه به نتایج حاصل از طبقه‌بندی نقشه نهایی مطلوبیت محل دفع پسماند، بیش از 95 درصد از سطح منطقه مورد مطالعه از وضعیت کامل نامطلوب برای دفع پسماند ساختمانی برخوردار بوده و محدوده‌های با مطلوبیت بسیار زیاد کمتر از 2 درصد از مساحت شهر را به خود اختصاص داد که در نهایت، از بین این مناطق، 4 محدوده به عنوان گزینه‌های پیشنهادی برای محل دفع پسماند ساختمانی شهر اصفهان شناسایی و معرفی شد.نتیجه‌گیری: توانایی و سودمندی سامانه اطلاعات جغرافیایی در پیاده‌سازی روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره برای مکان‌یابی محل دفع پسماندهای شهری و ترکیب معیارهای مختلف کمی و کیفی نشان داده شد. معرفی 78/1 درصد از مساحت کل منطقه به عنوان منطقه بسیار مناسب برای محل دفع نشان ‌دهنده حساسیت و دقت بالای مدل ((wlc weight line composition بوده و نیز محدودیت منطقه را برای دفع پسماند متذکر می‌شود.