تبیین عوامل رفتاری تسهیل کننده درمان بیماران مبتلا به سل: یک تحلیل کیفی

مقدمه: مهم‌ترین منبع عفونت سل در جامعه، بیماران مبتلا به سل ریوی اسمیر مثبت هستند که اگر با موفقیت درمان نشوند و درمان خود را قطع نمایند، باعث شیوع سل مقاوم به درمان در جامعه می‌شوند. مداخلات درمانی بدون توجه به علل رفتارهای مرتبط با درمان، چندان موفق نخواهد بود. پژوهش حاضر به منظور تبیین عوامل رفتاری تسهیل کننده درمان بیماران مبتلا به سل انجام شد.روش‌ها: این مطالعه از نوع کیفی بود که در آن از نمونه‌گیری مبتنی بر هدف با حداکثر تنوع (maximum variation) استفاده گردید. داده‌ها از طریق مصاحبه عمیق سازمان نیافته با 37 نفر (21 مرد و 16 زن)، مشاهده پرونده بیماران، اطلاعات ثبت شده در برنامه tuberculosis register و دفتر ثبت‌نام بیماران مبتلا به سل در مراکز بهداشت شهرستان‌ها، جمع‌آوری شد. مصاحبه‌ها در یک بازه زمانی 13 ماهه تا رسیدن به اشباع داده‌ها ادامه یافت. تمام مصاحبه‌ها پس از ضبط به صورت کامل تایپ شد و داده‌ها با مقایسه مداوم و هم‌زمان با جمع‌آوری آن‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: عوامل رفتاری تسهیل کننده درمان در 6 طبقه شامل «ترک استعمال مواد مخدر و دخانیات در طول درمان، متادون درمانی در طول درمان، مسافرت نرفتن در طول درمان، خسته نشدن و مصمم بودن در مصرف صحیح داروها تا اتمام دوره درمان، امید به بهبودی و سلامت عاملی برای تداوم درمان و عادی شدن مصرف داروها برای بیمار» دسته‌بندی گردید.نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر که حاصل آن شناسایی عوامل رفتاری موثر بر درمان بیماران مبتلا به سل بود، باید مداخلات آموزشی مناسبی جهت تقویت عوامل تسهیل کننده، به منظور آموزش موثر بر درمان بیماران طراحی و اجرا گردد.