تبیین تجارب استرس و استراتژی‌های سازگاری در معلمان زن مقطع ابتدایی

مقدمه: شناسایی و درک عوامل اثرگذار بر بروز استرس معلمان زن مقطع ابتدایی و نحوه سازگاری با این عوامل می‌تواند موجب تغییرات شگرف در توسعه نظام آموزشی کشور شده و زمینه‌ای برای طراحی مداخلات آموزشی مناسب در راستای ارتقاء سلامت افراد و جوامع باشد. هدف از این مطالعه تبیین تجارب استرس و استراتژی‌های سازگاری معلمان زن مقطع ابتدایی از دیدگاه آنان بود.روش‌ها: این مطالعه کیفی با مشارکت 46 نفر از معلمان زن مقطع ابتدایی شاغل در مدارس شهری و روستایی استان لرستان با نمونه‌گیری ترکیبی مبتنی بر هدف به روش بحث متمرکز (focus group) به صورت نیمه‌ساختار یافته (semi structured) در گروه‌های پنج تا ده نفره در سال 1392 طراحی و اجرا شد. پس از کسب رضایت‌نامه کتبی، داده‌ها جمع‌آوری، ضبط، دستنویسی و پس از کنترل صحت ثبت داده‌ها، با روش تحلیل محتوی (content analysis) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جهت حمایت از صحت و استحکام داده‌ها معیار مقبولیت، تاییدپذیری و انتقال‌پذیری لحاظ گردید.یافته‌ها: پنج مضمون اصلی شامل ماهیت استرس‌زایی شغل، مهندسی مجدد سازمانی، عوامل فرهنگی- اجتماعی، عوامل مربوط به فرد و تعارض نقش‌ها استخراج شد.نتیجه‌گیری: شناخت موضوعات در زمینه استرس و استراتژی‌های سازگاری می‌تواند در حل مشکلات آموزشی اثرگذاربوده و افقی جدید در انجام تحقیقات جامع‌تر برای محققان فراهم نماید. به نظر می‌رسد استفاده از مدل‌های اجتماعی و مدل‌های در طراحی فرآیندهایی مانند پایش و نظارت‌ها، سیستم‌های آموزش معلمان، ارزش‌گذاری و تغییر در فرآیند ارتقاء شغلی موثر باشد.