بررسی پیشگویی‌ کننده‌های رفتارهای پیشگیری‌ کننده ازپوکی استخوان در زنان شهر فسا:تلفیقی ازمدل اعتقاد بهداشتی وتئوری شناختی اجتماعی

مقدمه: بررسی عوامل موثر بر اتخاذ رفتارهای پیشگیری‌کننده ازپوکی استخوان در زنان با استفاده از الگوهایی که عوامل موثر بر رفتار را شناسایی و تقویت می‌کنند ضروری می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین رفتارهای پیشگیری‌کننده ازپوکی استخوان در زنان شهر فسا با استفاده ازمدل اعتقاد بهداشتی و تئوری شناختی اجتماعی درسال 1392 انجام شد. روش‌ها: در این مطالعه مقطعی تحلیلی 401 نفر از زنان 30 تا 50 سال تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی شهر فسا به صورت تصادفی انتخاب شدند. مقیاس مربوط به عوامل مدل اعتقاد بهداشتی (حساسیت، شدت، تهدید، منافع، موانع و خودکارامدی درک شده وراهنماهای عمل) و سازه‌های خودتنظیمی و حمایت اجتماعی از تئوری شناختی اجتماعی و عملکرد تغذیه‌ای و پیاده‌روی جهت پیشگیری از پوکی استخوان در زنان سنجیده شد. در نهایت اطلاعات با استفاده نرم‌افزار spss نسخه 16 و از طریق آزمون‌های آماری توصیفی (میانگین و انحراف معیار) وآزمون‌های تحلیلی شامل ضریب همبستگی پیرسون، آنالیز رگرسیون چند متغیره خطی ،آنالیز واریانس یک‌طرفه و آزمون تی مستقل تجزیه و تحلیل شد و سطح معنی‌داری کمتر 0.05در نظر گرفته شد. یافته‌ها: میانگین سنی زنان مورد مطالعه 6.2± 40.9 سال بود. متغیرهای حساسیت درک شده، انگیزش، حمایت اجتماعی و خودتنظیمی برای رفتار پیاده‌روی ومتغیرهای حساسیت درک شده و خودتنظیمی برای رفتار تغذیه‌ای پیشگویی‌کننده بود. بین عملکرد پیاده‌روی و حساسیت درک شده (0.136=r و0.007=p)، انگیزش (0.120=r و0.016=p)، حمایت اجتماعی (0.068=r و0.030=p) و خودتنظیمی (0.118=r و0.018=p) ارتباط معنی‌داری وجود داشت. در این بررسی بین عملکرد تغذیه‌ای و حساسیت درک شده (0.068=r و0.003=p)، خودکارآمدی (0.039=r و0.042=p) و خودتنظیمی (0.069=r و0.070=p) ارتباط مستقیم و با موانع درک شده (0.047- =r و0.050=p) ارتباط معکوس معنی‌داری وجود داشت. متغیرهای مورد بررسی 29.1 درصد از واریانس رفتار پیاده‌روی و 20.2 درصد از واریانس رفتار تغذیه‌ای پیشگیری از پوکی استخوان را بیان نمودند. نتیجه‌گیری: مطالعه حاضر کارایی الگوی اعتقاد بهداشتی و سازه‌های خودتنظیمی و حمایت اجتماعی را در پیشگویی اتخاذ رفتارهای تغذیه‌ای و پیاده‌روی جهت پیشگیری از پوکی استخوان نشان داد. از این رو این الگوها می‌تواند به عنوان چارچوبی جهت طراحی و اجرای مداخلات آموزشی جهت پیشگیری از پوکی استخوان در زنان استفاده شود و به ارتقا و حفظ سلامت آنان کمک نماید.