مدل‎های شکنندگی توام برای مدل‎بندی همزمان پیشامدهای بازگشتی و یک رخداد نهایی با استفاده از روش برآوردیابی ماکزیمم درستنمایی تاوانیده و کاربرد آن در داده‌های پزشکی

مقدمه: اطلاعات مربوط به پیشامدهای بازگشتی در مطالعات گذشته‎نگر می‎تواند با رها کردن دوره پیگیری، به پایان رسیدن دوره مطالعه و یا رخداد یک پیشامد نهایی مانند مرگ و یا ابتلا به یک بیماری با وضعیت ثابت، به پایان برسد. در این صورت پیشامد نهایی اصلی با پیشامدهای بازگشتی گذشته وابسته می‎شود و فرض سانسور شدن نا‎ آگاهی ‎بخش پیشامدهای بازگشتی بوسیله رخداد نهایی که فرض بسیاری از تحلیل‎های آماری است، نقص می‎شود. مدل‎بندی توام راه حلی است که در چنین وضعیتی به دلیل قابلیت مطالعه هم‎زمان دو فرآیند و دستیابی به برآوردهای نااریب و کافی برای پارامترها، جهت تحلیل بسیاری از مطالعات پیگیری مناسب است.روش‌ها: در این مطالعه مدل شکنندگی توام با روش برآوردیابی ماکزیمم درستنمایی تاوانیده مورد بررسی قرار گرفته و طی یک مثال بالینی کاربرد این نوع مدل‎بندی توام در بررسی عوامل موثر بر تکرار وضعیت پره‌دیابت (پیشامد بازگشتی) و ابتلای نهایی فامیل افراد دیابتی به دیابت نوع دوم (رخداد نهایی) در یک مطالعه هم‎گروهی از بستگان درجه اول بیماران مبتلا به دیابت نوع دو، مراجعه کننده به مرکز تحقیقات غدد درون‎ریز و متابولیسم اصفهان نشان داده شده است. تحلیل‎ها با بکارگیری نرم افزار2.15.2r- صورت گرفته است.یافته‌ها: خطر بازگشت پره‎دیابت با تعدیل اثر انرژی دریافتی در افراد با مصرف کربوهیدرات بالای 65 درصد انرژی دریافتی 3.48 برابر بیشتر از مصرف کربوهیدرات کمتر از 40 درصد انرژی می‎باشد. خطر ابتلا به واقعه نهایی دیابت با تعدیل اثر انرژی دریافتی در افراد با مصرف پروتئین بین 12 تا 15 درصد انرژی دریافتی، 0.19 برابر بیشتر از مصرف پروتئین کمتر از 12 درصد انرژی دریافتی و مصرف پروتئین بالای 15 درصد انرژی دریافتی، 0.19 برابر بیشتر از مصرف پروتئین کمتر از 12 درصد انرژی دریافتی می باشد. نتیجه‌گیری: تغییر روش زندگی بر حسب اصلاح عملکرد تغذیه‌ای و بکارگیری روشی مبنی بر تعدیل شاخص‌های تن‎سنجی می‌تواند به‎عنوان عواملی موثر بر کاهش عملکرد ژنتیکی در ابتلا به بیماری دیابت نوع دو مورد استفاده قرار گیرد.