مروری بر سازه‌های سلامت اجتماعی در پرتو کارکردهای آشکار و پنهان نماز

چکیده نماز، بزرگ‌ترین عبادت و مهم‌ترین سفارش انبیا الهی به ویژه پیامبر اعظم است. نماز، جز جدایی‌ناپذیر همه شرایع الهی بوده و در هر دینی به صورتی خاص وجود داشته است. نماز در اسلام و قرآن از اهمیت و منزلت خاصی برخوردار است که آثار و برکات این فرضیه بزرگ در جای جای کتاب آسمانی با تعابیری لطیف و نغز و موجز بیان شده به گونه‌ای که تعمق در آنها شور و جزبه‌ای وصف‌ناپذیر در پویندگان طریق سعادت بر می‌انگیزد. فلسفه، فایده و آثار، شرایط و آداب و اوصاف نماز در آیات و روایات بسیاری آمده که پرداختن به همه آنها در این جا ممکن نیست. از سویی مقوله سلامت اجتماعی و تحقق آن در جوامع انسانی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. بشر تلاش‌های زیادی با سرمایه‌گذاری‌های خرد و کلان و استفاده از مدرن‌ترین امکانات جهت دستیابی به آسایش، امنیت، حیات و سلامت اجتماعی طی قرون متمادی انجام داده اما وقایع اجتماعی و آمارهای موجود در این خصوص مبین این امر است که انسان در این راستا به توفیقات چشمگیری نرسیده و سلامت اجتماعی هنوز یکی از اساسی‌ترین دغدغه‌های بشر است. به هر حال مطالعه راجع به سلامت اجتماعی، ابعاد آن و عوامل پیش‌بینی‌کننده و ارتقا ‌دهنده آن به دلیل اهمیت فراوان همیشه توجه جامعه‌شناسان و کارشناسان حوزه‌های اجتماعی سلامت را به خود جلب نموده است. اگر چه به ابعاد سلامت جسمانی و روانی نماز در گذشته توجه شده و مطالعاتی صورت گرفته اما بعد سلامت اجتماعی نماز همچنان مغفول مانده و نیازمند بررسی و تحقیقات بیشتر می‌باشد. نویسندگان این مقاله سعی نموده‌اند تا در این بررسی، به سازه‌های سلامت اجتماعی نماز بر اساس آیات، روایات و احادیث پرداخته و هر یک را به تفکیک معرفی و طبقه‌بندی نمایند.