بررسی رابطه بین استرین گرمایی و بهره‌وری نیروی انسانی در یک صنعت مونتاژ خودرو

چکیده مقدمه: افراد در بسیاری از مشاغل در معرض استرس‌های حرارتی قرار دارند. مواجهه با گرما و ایجاد تنش گرمایی در فرد، علاوه بر تاثیر منفی بر روی سلامتی فرد، بهره‌وری و راندمان او را تحت تاثیر قرار می‌دهد. لذا هدف این مطالعه بررسی رابطه بین استرس گرمایی و بهره‌وری نیروی انسانی در صنعت مونتاژ خودرو بود.روش‌‌ها: این مطالعه مقطعی در دو فصل تابستان و زمستان 1390 بر روی 181 نفر از کارگران صنعت مونتاژ خودرو انجام گرفت. جهت بررسی استرین گرمایی از دو شاخص دمای ترگویسان (wbgt) و نمره استرین گرمایی استفاده شد. همچنین جهت بررسی وضعیت بهره‌وری نیروی انسانی از مقیاس 26 سوالی بهره‌وری نیروی انسانی هرسی و گلداسمیت استفاده گردید. جهت بررسی ارتباط شاخص‌های دمای ترگویسان و نمره استرین گرمایی با بهره‌وری و ریز مقیاس‌های تشکیل‌دهنده آن از آزمون ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید.یافته‌ها: بیشترین و کمترین مقدار شاخص‌های دمای ترگویسان و شاخص نمره استرین گرمایی در فصل تابستان، به ترتیب برای واحد مخصوص و سوله انبار به دست آمد. در فصل زمستان بیشترین مقدار این شاخص‌ها برای واحد تولید به دست آمد و کمترین مقدار این شاخص‌ها در فصل زمستان، به ترتیب برای واحدهای بازرگانی و مخصوص به دست آمد. بیشترین مقدار بهره‌وری هم برای واحد بازرگانی (25/81) و کمترین مقدار آن برای واحد انبار (16/52) به دست آمد. نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که شاخص دمای ترگویسان با بهره‌وری نیروی انسانی رابطه معناداری ندارد (134/0=p). اما شاخص نمره استرین گرمایی با بهره‌وری نیروی انسانی رابطه‌ معکوس و معناداری دارد (015/0=p) و با افزایش نمره شاخص تنش گرمایی مقدار بهره‌وری کاهش پیدا می‌کند و همچنین با کاهش نمره شاخص تنش گرمایی، مقدار بهره‌وری افزایش می‌یابد.نتیجه‌گیری: براساس نتایج این مطالعه، شاخص نمره تنش گرمایی (hssi) رابطه معکوس و معناداری با میزان بهره‌وری افراد داشت، ولی شاخص دمای ترگویسان (wbgt) رابطه معنی‌داری با بهره‌وری نداشت. به طوری که با افزایش سطح استرین گرمایی، میزان بهره‌وری کاهش یافت.