ارزیابی کیفیت زندگی بیماران مبتلا به نارسایی کلیه تحت همودیالیز و پیوند کلیه در مقایسه با افراد سالم

مقدمه: نارسایی کلیوی در سراسر دنیا یکی از مشکلات عمده سلامت عمومی محسوب می‌شود. میزان شیوع این بیماری بالا است و سالیانه حدود 8 درصد به این میزان افزوده می‌شود. با وجود تلاش‌های بسیار به منظور پیشگیری از بیماری انتهایی کلیه، تعداد این بیماران در کشور در حال افزایش است. بروز بیماری نارسایی مزمن کلیوی و انجام روش‌های درمانی از جمله همودیالیز و پیوند کلیه منجر به تغییر در شیوه زندگی، وضعیت سلامت و ایفای نقش اجتماعی فرد می‌شود که همه این عوامل به نوعی کیفیت زندگی بیماران را تحت تاثیر قرار می‌دهد. مطالعه حاضر با هدف تعیین و مقایسه کیفیت زندگی بیماران مبتلا به نارسایی کلیه تحت همودیالیز و پیوند کلیه در مقایسه با افراد سالم انجام گردید.روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع مطالعات مورد- شاهدی بود که در آن متغیر کیفیت زندگی، در دو گروه بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی تحت درمان با همودیالیز و پیوند کلیه مراجعه کننده به بیمارستان‌های تابعه دانشگاه علوم پزشکی تهران مورد سنجش قرار گرفت و گروه شاهد شامل 200 نفر از افراد سالم بودند. ابزار گردآوری داده‌ها در این مطالعه، از دو بخش متغیرهای فردی و مرتبط با بیماری و پرسش‌نامه استاندارد کیفیت زندگی (whoqol-bref) تشکیل می‌شد. داده‌ها پس از جمع‌آوری با استفاده از نرم‌افزار 18spss و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی نظیر آزمون همبستگی پیرسون و آنالیز واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: میانگین سنی بیماران همودیالیزی 93/16 ± 25/51 سال بود، بیماران پیوندی 52/12 ± 56/38 سال و افراد سالم 12 ± 83/38 سال داشتند که تفاوت آماری معنی‌داری بین سه گروه وجود داشت (05/0 p ?). از نظر جنس و وضع تاهل، تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد (05/0 ? p)؛ اما از نظر تحصیلات و وضعیت اقتصادی ما بین سه گروه تفاوت معنی‌داری وجود داشت (05/0 ? p). میانگین نمره کیفیت زندگی بیماران همودیالیزی80/11 ± 41/42 و پیوند کلیه80/7 ± 03/66 و افراد سالم 36/9 ± 42/56 بود که از نظر آماری ارتباط معنی‌داری مشاهده شد (05/0 ? p). بیشترین نمره کیفیت زندگی مربوط به بیماران پیوند کلیه و کمترین نمره مربوط به بیماران همودیالیزی بود.نتیجه‌گیری: نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان داد که چگونه بیماری انتهایی کلیه (esrd) و درمان‌های جایگزین، عملکرد اجتماعی، سلامت جسمی، روانی و محیطی بیماران را تحت تاثیر قرار داده بود. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، بیماران پیوند کلیوی نمره کیفیت زندگی بالاتری را نسبت به بیماران همودیالیزی کسب نمودند که این نشان می‌دهد بیماران پیوند کلیوی قادر به گذراندن زندگی بهتری بعد از عمل پیوند کلیه هستند. به گونه‌ای که در این مطالعه، بیماران پیوند کلیه کیفیت زندگی خود را بالاتر از افراد سالم گزارش نموده‌اند. به نظر می‌رسد یک پیوند کلیه موفق، تاثیر مثبتی بر درک وضعیت سلامتی دارد و چهار دامنه کیفیت زندگی مرتبط با سلامت را بهبود می‌بخشد و به واسطه بالا بردن عزت نفس، حس آزادی را به همراه می‌آورد.