بررسی عوامل روانی- شناختی مرتبط با رفتارهای غربالگری سرطان پستان بر حسب مراحل تغییر در معلمین زن شهر اصفهان

مقدمه: سرطان پستان، شایع‌ترین سرطان و دومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در بین زنان است که در صورت تشخیص در مراحل اولیه، قابل کنترل است. با توجه به نقش مهم اعتقادات و باورها در عملکرد زنان و اهمیت انجام رفتارهای غربالگری در تشخیص زودرس سرطان پستان، این مطالعه به منظور تعیین رفتارهای غربالگری سرطان پستان بر حسب مراحل آمادگی و ارتباط آن با عوامل روانی- شناختی در معلمین زن شهر اصفهان انجام شد.روش‌ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی، 392 نفر از معلمین زن منطقه 3 شهر اصفهان به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای سهمی مورد بررسی قرار گرفتند. برای تعیین مراحل تغییر رفتارهای غربالگری سرطان پستان از ابزار مراحل تغییر rakoweski و جهت بررسی عوامل روانی- شناختی از پرسش‌نامه مدل اعتقاد بهداشتی champion گونه فارسی آن استفاده شد. داده‌ها پس از جمع‌آوری در نرم‌افزار spss نسخه 18 وارد و ضمن ارایه آمار توصیفی و تحلیلی در سطح معنی‌داری 05/0 = ? تجزیه و تحلیل شد.یافته‌ها: میانگین سنی معلمین مورد مطالعه 1/6 ± 86/41 سال بود. توزیع افراد بر حسب مراحل تغییر خودآزمایی پستان به قرار زیر، 8/15 درصد پیش تفکر، 1/32 درصد تفکر، 6/17 درصد عمل، 8/27 درصد نگهداری و 6/6 درصد برگشت و برای رفتار غربالگری ماموگرافی به ترتیب 4/22 درصد، 5/31 درصد، 7/22 درصد، 6/17 درصد و 9/6 درصد در این مراحل بودند. آزمون anova اختلاف معنی‌داری بین مراحل تغییر و منافع درک شده خودآزمایی پستان (02/0 = p)، انگیزه برای سلامتی (001/0 > p) و منافع درک شده ماموگرافی (001/0 > p) نشان داد.نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه نشان داد که منافع درک شده، انگیزه برای سلامتی، بهترین پیش‌گویی کننده برای عملکرد خودآزمایی و ماموگرافی (مراحل عمل و نگهداری) هستند. از این رو توصیه می‌شود که با ارایه برنامه‌های آموزشی مناسب و بیان فواید و مزایای bse و ماموگرافی در تشخیص زودرس سرطان پستان و ایجاد انگیزه مثبت برای سلامتی، زنان را در جهت مراحل عمل و نگهداری رفتار غربالگری سرطان پستان هدایت کنیم.