ارایه الگوی ارزیابی ریسک‌های بهداشت حرفه‌ای و محیط در حمل و نقل فرآورده‌های نفتی با استفاده از تلفیق روش Failure mode and effect analysis (FMEA) با Analytical hierarchy process (AHP)

مقدمه: یکی از مهم‌ترین خطرات موجود در حمل و نقل مواد خطرناک، تصادفات جاده‌ای است که می‌تواند اثرات مخربی را بر محیط و ایمنی جاده‌ها داشته باشد. با استفاده از تکنیک‌های مدیریت ریسک می‌توان عوامل ایجاد حادثه را شناسایی و کنترل نمود.روش‌ها: در ابتدا تمام عوامل موثر در ریسک محیط زیست ناشی از حمل و نقل فرآورده‌های نفتی از انبار نفت تا مقصد تعیین شد و با استفاده از روش تصمیم‌گیری سلسله مراتبی (ahp یا analytical hierarchy process) وزن‌دهی گردید و مدل مفهومی آن تعریف شد. در قدم بعدی با استفاده از مدل به دست آمده بر اساس منطق failure mode and effect analysis (fmea) مدل نهایی تعیین گردید. با استفاده از مدل نهایی به دست آمده، مسیر حمل مورد ارزیابی قرار گرفته شد.یافته‌ها: میزان ریسک برای مناطق مختلف تردد تانکرهای نفتکش به جز دو منطقه‌ای که در حومه شهر و یا در داخل شهر بوده است و کنترل پلیس ترافیکی به حداقل می‌رسد قابل قبول می‌باشد. علت بالا بودن میزان ریسک در این مناطق، وجود منطقه مسکونی در این محدوده‌ها، وجود گردنه و مسیرهای با شیب زیاد، مجاورت با مناطق کشاورزی و عدم کنترل دقیق توسط پلیس راه می‌باشد.نتیجه‌گیری: انتقال انبارهای نفت از داخل شهر به خارج از شهر و کنترل دقیق و سختگیرانه، صلاحیت راننده و تانکر حمل فرآورده نفت توسط پلیس و آموزش و آشنا‌سازی پلیس با اصول ممیزی ایمنی تانکرها از مواردی است که می‌تواند در کاهش میزان ریسک آلودگی‌های محیط زیست ناشی از حمل فرآورده‌های نفتی توسط تانکرها به آن اشاره نمود.