بررسی اثرات مواجهه با صدا بر میزان هورمون کورتیزول سرم و برخی پارامترهای خونی کارگران صنعت فولاد

مقدمه: صدا یکی از مهم‌ترین عوامل فیزیکی زیان‌آور محیط‌های صنعتی به شمار می‌آید. صدا دارای اثرات شنوایی و غیر شنوایی بوده است که از اثرات مهم آن بر سلامتی می‌توان به آسیب دستگاه شنوایی، اثر روی اندام بینایی، اثر بر سیستم تعادلی، اثرات عصبی و روانی، اثر روی الکترولیت‌ها، اثرات فیزیولوژیکی و اثرات ذهنی اشاره کرد. به دلیل اهمیت موضوع، این مطالعه با هدف تعیین اثرات مواجهه با صدا بر میزان هورمون کورتیزول سرم و برخی پارامترهای خونی کارگران صنعت فولاد انجام شد.روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، تعداد 50 نفر از بین شاغلین صنعت فولاد به عنوان گروه مورد مطالعه شرکت کردند. ابتدا جهت گردآوری اطلاعات دموگرافیک برای هر فرد، پرسش‌نامه‌ای تکمیل شد. جهت بررسی پارامترهای خونی نظیر تغییرات هورمون کورتیزول، چربی خون و قند خون قبل و بعد از شیفت کاری از افراد شرکت کننده نمونه خون گرفته شد. شاخص laeq به وسیله دستگاه صداسنج cel مدل 440 در محل توقف کارگران اندازه‌گیری و صدای دستگاه در فرکانس‌های اکتاوباند آنالیز شد. مطالعه در دو مرحله میدانی و آزمایشگاهی صورت گرفت. در مرحله آزمایشگاهی، کارگران به مدت 5 دقیقه به ترتیب با تراز صدای 85، 95 و 105 دسی‌بل در سه روز متوالی مواجه شدند و در نهایت نتایج به دست آمده از آزمایش خون از طریق نرم‌افزار spss تجزیه و تحلیل شد.یافته‌ها: یافته‌های آزمایشگاهی نشان داد که میزان هورمون کورتیزول بعد از مواجهه با صدا، در هر سه تراز صوت 85، 95 و 105 دسی‌بل افزایش داشت، اما این افزایش از نظر آماری معنی‌دار نبود (05/0 < p). چربی خون (tg یا triglyceride) نیز بعد از مواجهه در هر سه تراز کاهش داشت که این تغییرات نیز به لحاظ آماری معنی‌دار نبود (05/0 < p). میزان high density lopoprotein (hdl) و low density lipoprotein (ldl) نیز در تراز 85 دسی‌بل روند کاهشی داشت، اما نسبت به حالت قبل از مواجهه اختلاف معنی‌داری نداشت (05/0 < p). میزان قند خون افراد نیز در هر سه تراز افزایش داشت که این افزایش در تراز 95 دسی‌بل معنی‌دار بود (001/0 > p).نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که مواجهه با صدا در ترازهای بالا موجب تغییر در پارامترهای فیزیولوژیک نظیر هورمون کورتیزول سرم، چربی و قند خون می‌شود اما با این وجود، به جز پارامتر قند خون که در تراز 95 دسی‌بل اختلاف معنی‌داری نسبت به حالت قبل از مواجهه داشت، به دلیل معنی‌دار نبودن تغییرات سایر پارامترها، نمی‌توان صدا را به عنوان عامل موثر بر پارامترهای کلینیکی معرفی نمود.