مقایسه مقدار نیترات در سبزیجات آبیاری شده با آب زاینده‌رود و آب چاه

مقدمه: دریافت زیاد نیتریت و نیترات، اثرات نامطلوبی بر سلامتی انسان دارد، از جمله عوارض آن بیماری متهموگلوبینمیا در کودکان و سرطان‌زایی در بزرگسالان را می‌توان نام برد. سبزیجات از منابع اصلی نیتریت و نیترات در رژیم غذایی محسوب می‌شوند. این مطالعه جهت بررسی تاثیر نوع آب استفاده شده برای آبیاری بر مقدار نیترات سبزیجات انجام شد.روش‌ها: از منطقه شرق اصفهان تعداد 106 نمونه از 8 نوع سبزی پر مصرف (خیار، گوجه، کاهو، پیاز، تره، جعفری، اسفناج، سیب‌‌زمینی) آبیاری شده با آب زاینده‌رود و 106 نمونه از همان سبزیجات که با چاه آبیاری شده بود به طور تصادفی جمع‌آوری گردید. پس از آماده‌سازی نمونه‌ها مقدار نیترات و نیتریت به روش مرجع اسپکتروفتومتری اندازه‌گیری شد و داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: میانگین و انحراف معیار نیترات در خیار، گوجه، پیاز، تره، کاهو، جعفری، اسفناج، سیب‌زمینی آبیاری شده با آب زاینده‌رود به ترتیب1/1 ± 30، 4/1 ± 66/30، 59/2 ± 25/45، 35/4 ± 66/230، 28/19 ± 8/173، 44/8 ± 66/319، 47/18 ± 25/321 و 2 ± 25/64 میلی‌گرم به ازای کیلوگرم وزن مرطوب و در خیار، گوجه، پیاز، تره، کاهو، جعفری، اسفناج، سیب‌زمینی آبیاری شده با آب چاه به ترتیب 91/0 ± 73/26،77/2 ± 66/26، 87/2 ± 41/28، 56/20 ± 83/161، 2/58 ± 71/275، 38/37 ± 5/312، 67/28 ± 311 و 06/2 ± 9/116 میلی‌گرم به ازای کیلوگرم وزن مرطوب بود. مقدار نیتریت به علت ناچیز بودن مقدار آن، قابل اندازه‌گیری نبود. آزمون t مستقل نشان داد که میانگین نیترات در خیار، گوجه، پیاز و تره آبیاری شده با آب زاینده‌رود به طور معنی‌داری بیشتر از سبزیجات آبیاری شده با آب چاه بود (001/0 = p) و میانگین نیترات در جعفری و اسفناج تفاوت معنی‌داری نداشت. در ضمن میانگین نیترات سیب‌زمینی و کاهو آبیاری شده با آب چاه به طور معنی‌داری بیشتر از سیب زمینی و کاهو آبیاری شده با آب زاینده رود بود.نتیجه‌گیری: میانگین نیترات در سبزیجات مختلف یکسان نیست. خیار و گوجه کمترین میزان و جعفری و اسفناج بیشترین مقدار را در میان نمونه‌های مورد بررسی داشتند و در اکثر موارد مقدار نیترات در سبزیجات آبیاری شده با آب رودخانه بیشتر است که می‌تواند به دلیل ورود فاضلاب‌های صنعتی به آب رودخانه باشد که توجه خاص مسوولین امر را می‌طلبد.