بررسی غلظت فلزات سنگین روی، سرب، کروم و کادمیوم در آب و رسوب خلیج گرگان و مصب رودخانه گرگانرود

مقدمه: فلزات سنگین شامل دو دسته عناصر ضروری و غیر ضروری هستند که در بوم سم‌شناسی قابل توجه هستند. این عناصر پایداری بالایی دارند و توانایی ایجاد سمیت در موجودات زنده را دارند. هدف از این پژوهش پایش غلظت فلزات سنگین در آب و رسوب خلیج گرگان و مصب رودخانه گرگانرود می‌باشد. امید است که نتایج به دست آمده برای مقایسه مقادیر در مطالعه‌های آینده به عنوان مبنایی جهت تعیین روند تغییرات مدنظر قرار گیرد.روش‌ها: مطالعه در زمستان 1389 انجام شد. نمونه‌برداری به تعداد 30 نمونه (15 نمونه آب و 15 نمونه رسوب) از 5 ایستگاه (4 ایستگاه در خلیج گرگان و 1 ایستگاه در مصب رودخانه گرگانرود) صورت گرفت. در نمونه‌های جمع‌آوری شده غلظت فلزات سنگین روی، سرب، کروم و کادمیوم اندازه‌گیری شد. برای اندازه‌گیری غلظت فلزات از دستگاه طیف‌سنجی جذب اتمی استفاده شد.یافته‌ها: یافته‌های تحقیق تفاوت معنی‌داری را در غلظت فلزات سنگین موجود در آب و رسوب ایستگاه‌های مختلف نشان داد. بیشترین میزان غلظت فلزات سنگین در آب و رسوب مصب رودخانه گرگانرود و مصب رودخانه قره‌سو (ایستگاه‌های 1 و 2) به دست آمد. کمترین غلظت نیز در آب و رسوب ساحل گلوگاه و کانال خزینی (ایستگاه‌های 4 و 5) مشاهده شد. در بین فلزات مطالعه شده، فلز سرب بیشترین مقدار را در آب و فلز روی بیشترین مقدار را در رسوب داشت. همچنین مقایسه نتایج با مقدار حد مجاز آن‌ها در آب نشان داد که میزان کروم، کادمیوم و سرب در زمان انجام تحقیق بیشتر از حد مجاز word health organization (who) است. نتایج غلظت فلزات در رسوب نیز نشان داد که غلظت فلزات پایین‌تر از مقدار آن دررسوب جهانی است.نتیجه‌گیری: با توجه به گسترش روزافزون جمعیت و افزایش میزان آلودگی‌ها ممکن است تغییراتی در غلظت فلزات سنگین مشاهده شود. بنابراین اندازه‌گیری و پایش غلظت فلزات سنگین باید به طور مستمر صورت گیرد.