بررسی کیفیت ‌زندگی و ارتباط آن با ویژگی‌های بیماری و اطلاعات دموگرافیک در مبتلایان به سرطان مراجعه کننده به بیمارستان انکولوژی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

مقدمه: در دهه‌های ‌اخیر، کیفـیت ‌زندگی به ویژه در بیماران ‌مبتلا ‌به ‌سرطان، به ‌دلیل ‌شرایط نامساعد جسمی ‌و روانی‌ این بیماران، همواره مورد توجه متخصصان ‌بالینی و پژوهشگران ‌علوم ‌بهداشتی بوده ‌است. از طرفی، مفهوم ‌کیفیت ‌زندگی و ارتباط آن با ویژگی‌های ‌بیماری ‌سرطان ‌‌و ‌اطلاعات ‌دموگرافیک ‌از جمله ‌پارامترهای ‌قدرتمند ‌در ‌راستای ‌راهنمایی، حفظ‌ و پیشبرد‌ سلامت‌ و تندرستی ‌بیماران ‌در جوامع‌ و فرهنگ‌ها می‌باشد. از این‌رو انجام‌ مطالعات ‌عمیق در این ‌حوزه‌، اطلاعات‌ با ارزشی ‌را‌ در اختیار پرسـتاران قرار می‌دهد و غنای ‌مداخلات ‌بهداشتی- درمانی و بهبود کیفیت ‌خدمات‌ پرستاری ‌را ‌به ‌دنبال‌ خواهد ‌داشت. به همین دلیل، مطالعه حاضر با هدف بررسی ‌کیفـیت‌ زندگی و ارتباط آن با ویژگی‌های‌ بیماری و اطلاعات‌ دموگرافیک در مبتلایان ‌به ‌سرطان مراجعه ‌کننده به بیمارستان ‌انکولوژی‌ دانشگاه ‌علوم ‌پزشکی ‌اصفهان انجام شد.روش‌ها: مطالعه‌ حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بود که به شکل‌ مقطعی اجرا گردید. نمونه ‌مورد پژوهش در این‌ مطالعه شامل 315 نفر از مبتلایان ‌به ‌سرطان‌ بود که با روش‌ نمونه‌گیری‌ آسان وارد مطالعه ‌شدند. ابزار گردآوری ‌‌اطلاعات‌ شامل ‌پرسش‌نامه سـه ‌قسمتی ‌متشکل‌ از سوالات ‌مربوط ‌به ویژگی‌های ‌‌بیماری، اطلاعات ‌‌دموگرافیک ‌و پرسش‌نامه ‌اسـتاندارد کیفیت ‌زندگی 36-sf بود. داده‌ها پس‌ از ‌جمع‌آوری ‌با استفاده از نرم‌افزار آماری 18spss و روش‌های‌آمار توصیفی (توزیع ‌درصد فراوانی، میانگین، انحراف ‌معیار) و استنباطی (2? test ، cho proof correlation coefficient ، kruskal-wallis، mann-whitney u، pearson وspearman correlation coefficient) و با ضریب ‌اطمینان 99 درصد مورد تجزیه ‌و تحلیل ‌قرار گرفت.یافته‌ها: کیفـیت ‌زندگی اغلب (17/63 درصد) واحدهای‌ مورد پژوهش متوسـط بود. بین نوع ‌سرطان و شدت ‌درد ناشی از بیماری با کیفـیت‌ زندگی ‌بیماران ‌مبتلا ‌به ‌سرطان، ارتباط آماری‌ معنی‌داری وجود داشت (050/0 p < ). ‌بین‌کیفـیت ‌زندگی ‌بیماران‌ مبتلا‌ به ‌سرطان ‌با تعداد‌ جلسات شیمـی‌‌درمانی ارتباط ‌آماری ‌معنی‌داری مشاهده شد؛ به‌ طور‌ی ‌که ‌بیماران با تعداد ‌جلسات بیشتر شیمی‌درمانی، از کیفـیت ‌زندگی بهتری برخوردار بودند. ارتباط آماری ‌معنی‌داری بین متغیرهای ‌دموگرافیک و ویژگـی‌های ‌بیماری نظیر سن، جنس، وضعیت‌ اشتغال، پذیرش ‌یا‌ انکار ‌بیماری، تعداد ‌اعضای ‌خانواده، مرحله ‌سرطان و طول ‌مدت ‌زمان ‌سپری‌ شده ‌از تشخیص بیماری با کیفـیت ‌زندگی وجود نداشت. همچنین نتایج مطالعه ‌حاضـر ‌حاکی از معنی‌دار شدن ارتباط بین وضعیت تاهل با کیفـیت ‌زندگی (018/0 = p)، میزان درامد ماهیانه با کیفـیت ‌زندگی (001/0 = p) و وضعیت تحصیلات با کیفـیت ‌زندگی (004/0 = p) بود.نتیجه‌گیری: برخی ویژگی‌های ‌سرطان و شاخص‌های‌ دموگرافیک، کیفـیت ‌زندگی ‌بیماران را متاثر می‌سازد و ارتباط محسوسی بین آن‌ها وجود دارد. از این‌رو، توجه به این مقوله از سوی‌ کادر درمانی در اعتلای ‌کیفـیت‌ زندگی بیماران بسیار حایز اهمیت ‌می‌باشد. در این میان بر نقش‌ پرسـتاران ‌انکولوژی‌ تاکید می‌شود، چرا که پرسـتاران به ‌عنوان یکی از اعضای تیم‌ درمان، نقش ‌مهمی در تشخیص، درمان و مراقبت از بیماران ‌مبتلا به سرطان بر عهده‌ دارند. پیشنهاد می‌شود پرسـتاران‌ در زمینه ‌عوامل ‌موثر بر کیفـیت‌ زندگی، آموزش‌های ‌لازم را دریافت ‌کنند تا با بهره‌مندی از این آموزش‌ها، با نگرش‌ منطقی‌ و‌ دانشی ‌غنی در بهبود ‌کیفـیت ‌زندگی ‌بیماران ‌مبتلا ‌به ‌سرطان، ‌بیش ‌از پیش مشارکت و ایفای نقش نمایند.