مطالعه تطبیقی الزامات سیستم مدیریت ایمنی فرایند (PSM) با سیستم‌های 18001OHSAS (OH&S) و HSE و امکان‌سنجی استقرار آن در یکی از شرکت‌های پتروشیمی کشور

مقدمه: در صنایع فرایندی، تولید، ذخیره، حمل، استفاده و دفع مواد شیمیایی بالقوه خطرناک بوده و پتانسیل رخداد حوادث فاجعه‌بار در آن‌ها بالا است. جهت ارتقای ایمنی در این صنایع، استقرار سیستم مدیریت ایمنی فرایند (process safety management یا psm) یکی از موثرترین اقدامات به شمار می‌رود. مطالعه حاضر با هدف، تعیین درجه انطباق الزامات سیستم‌های [ occupational health and safety assessment seriesیا (oh&s) 18001 ohsas] و (hse-ms یاhealth safety and environment management systems) با سیستم psm و همچنین بررسی میزان اجرای الزامات psm و امکان‌سنجی استقرار آن در یکی از واحدهای پتروشیمی کشور انجام شد.روش‌ها: طی یک بررسی کتابخانه‌ای در مرحله اول مطالعه، کلیه الزامات سیستم‌های psm، oh&s و hse-ms استخراج گردید. سپس کلیه الزامات این سه سیستم تطبیق داده شد و درجه انطباق آن‌ها به صورت درصد مشخص گردید. در مرحله بعد، درجه اجرای الزامات psm و امکان استقرار کامل آن بر اساس راهنمای ممیزی psm سازمان osha مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات مورد نیاز از طریق بررسی مستندات، مصاحبه با کارکنان و بررسی شواهد میدانی جمع‌آوری شد.یافته‌ها: مقایسه الزامات سه سیستم مدیریتی مورد بررسی نشان داد، سیستم psm با oh&s در 8 الزام و با hse-ms در 9 الزام مشترک است. 5 الزام شامل اطلاعات ایمنی فرایند، ملاحظات ایمنی پیش از راه‌اندازی، یکپارچگی مکانیکی، مجوز کار گرم و اسرار تجارت، ویژه سیستم مدیریت ایمنی فرایند می‌باشد. میزان الزامات مشترک psm با سیستم‌های oh&s و hse-ms به ترتیب برابر با 14/57 و 28/64 درصد تعیین شد. همچنین، نتایج این بررسی نشان داد که 4/67 درصد الزامات سیستم psm در صنعت مورد بررسی استقرار یافته است.نتیجه‌گیری: با بازنگری در برخی از مستندات سیستم‌های مدیریتی oh&s و hse-ms و درج الزامات psm در آن‌ها و تهیه سایر مستندات اختصاصی مربوط به psm، می‌توان نسبت به استقرار سیستم مدیریت ایمنی فرایند در صنعت مورد مطالعه اقدام نمود. با توجه به تشابه شرایط صنعت مورد مطالعه با دیگر صنایع پتروشیمی در سطح کشور، می‌توان نتایج مطالعه حاضر را به این صنایع تعمیم داد.