بررسی تاثیر آموزش مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتارهای پیشگیری‌کننده از عفونت کاندیدایی در زنان سنین باروری مراجعه‌کننده به مراکز خدمات سلامت جامع شهر کاشمر در سال 1400

مقدمه: تدوین برنامه‌های آموزشی در زمینه پیشگیری از عفونت‌های واژنیال، از ضرورت‌های بهداشتی در زنان محسوب می‌شود و با توجه به وجود درمان‌های متعدد، همچنان شاهد افزایش میزان عود مجدد این بیماری در زنان سنین باروری هستیم. از این‌‌رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتارهای پیشگیری‌کننده از عفونت کاندیدایی در زنان سنین باروری انجام شد.روش‌ها: این مطالعه از نوع کارآزمایی در عرصه شاهددار تصادفی بود که بر روی 108 نفر از زنان 49-15 ساله مراجعه‌‌کننده به مراکز جامع خدمات سلامت کاشمر انجام گردید. نمونه‌‌ها با استفاده از روش خوشه‌ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها شامل چهار بخش «فرم اطلاعات جمعیت‌شناختی، پرسش‌نامه‌های محقق ساخته شامل سوالات آگاهی از عفونت کاندیدایی واژن، سوالات طراحی شده بر اساس تئوری اعتقاد بهداشتی و سوالات رفتار پیشگیری‌کننده از عفونت کاندیدایی واژن» بود. برنامه آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی، طی شش جلسه 30 دقیقه‌ای برای گروه آزمون انجام شد و گروه شاهد آموزشی دریافت نکرد. داده‌ها طی سه مرحله قبل، بلافاصله و سه ماه بعد از مداخله جمع‌آوری و با استفاده از روش معادلات برآوردی تعمیم ‌یافته (generalized equation estimation یا gee) در نرم‌افزار spss مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفت. 0.05 > p به عنوان سطح معنی‌داری در نظر گرفته شد.یافته‌ها: میانگین سنی مشارکت‌کنندگان گروه‌های آزمون و شاهد به ترتیب 8.41 ± 35.17 و 7.94 ± 35.06 سال بود. نمرات سازه‌های آگاهی، حساسیت درک شده، شدت درک شده، منافع درک شده، راهنمای عمل، خودکارامدی و رفتارهای پیشگیری‌کننده پس از مداخله نسبت به قبل از مداخله در گروه آزمون به طور معنی‎‌داری بیشتر بود (0.050 > p)، اما در میانگین نمرات سازه موانع درک شده، بین دو گروه پس از مداخله آموزشی تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد (0.295 = p).نتیجه‌گیری: برنامه‌ آموزشی طراحی شده بر پایه مدل اعتقاد بهداشتی، در تغییر عقاید بهداشتی و ارتقای رفتارهای پیشگیری‌کننده از عفونت زنان تاثیرگذار می‌باشد. بنابراین، طراحی مداخلات آموزشی مبتنی بر این تئوری بدین منظور مناسب به نظر می‌رسد.

the effect of education based on health belief model on preventive behaviors of vulvovaginal candidiasis among women of gestational age referring to healthcare centers of kashmar, iran

background: the compilation of educational programs in the field of prevention of vaginal infections is considered as one of the health necessities in women. despite the availability of numerous treatments, the recurrence rate of this disease among reproductive-aged women continues to rise. this study aimed to investigate the effect of education based on the health belief model (hbm) on the preventive behaviors of candida infection in women of reproductive age.methods: this was a randomized controlled trial (rct) study conducted on a sample of 108 women aged 15-49 years referring to health service centers in kashmar city, iran. samples were selected using random cluster sampling method. the data collection tool included 4 parts, a demographic information form, and researcher-made questionnaires containing knowledge questions about vaginal candidiasis infection; questions were designed based on the health belief theory, and preventive behavioral questions about vaginal candidiasis infection. the training program, based on the hbm, was conducted for the test group during six 30-minute sessions, and the control group did not receive training. data were collected in three stages before, and immediately and three months after the intervention, and were analyzed using the method of generalized estimating equations (gee). the resulting data were analyzed using spss software at the significance level of p < 0.050.findings: the mean age of the intervention and control groups was 35.17 ± 8.51 and 35.06 ± 7.94 years, respectively. following the intervention, the test group showed significantly higher average scores in awareness, perceived sensitivity, perceived intensity, perceived benefits, action guide, and self-efficacy constructs and prevention behaviors, compared to the control group (p < 0.050 for all); however, a significant difference was not observed in the mean scores of the perceived barriers construct after the educational intervention (p = 0.295).conclusion: the results of this study showed that the educational program designed based on the hbm was effective in changing health beliefs and promoting infection prevention behaviors in women; therefore, the design of educational interventions based on this theory seems suitable for this purpose.