بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسش‌نامه‌ پروژه مداخله مزاحمت سایبری اروپا در نوجوانان ایرانی

مقدمه: مزاحمت سایبری عواقب حقوقی و روانی زیانباری برای نوجوانان به ‌همراه دارد و می‌تواند اختلال جدی در رشدشان را به وجود آورد. بنابراین، اعتبارسنجی ابزارهای اندازه‌گیری دقیق و معتبر به‌ منظور شناسایی زودهنگام و تعیین عوامل موثر بر آن، مهم است. هدف از انجام پژوهش حاضر، ارزیابی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسش‌نامه‌ پروژه مداخله مزاحمت سایبری اروپا (european cyberbullying intervention project questionnaire یا ecipq) در نوجوانان ایرانی بود.روش‌ها: این مطالعه توصیفی بین 291 نفر از دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم شهر اهواز انجام شد. نمونه‌ها به ‌روش تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شدند و به ecipq پاسخ دادند. پایایی پرسش‌نامه با روش‌های ضریب cronbach’s alpha، تنصیف spearman-brown و guttman و روایی و ساختار عاملی آن با روش‌های روایی سازه و هم‌زمان در نرم‌افزارهای spss و amos تعیین گردید.یافته‌ها: 142 نفر (48.8 درصد) از دانش‌آموزان پسر و 149 نفر (51.2 درصد) دختر با میانگین سنی 1.72 ± 15.61 سال بودند. ضرایب cronbach’s alpha، تنصیف spearman-brown و همبستگی guttman برای کل پرسش‌نامه به‌ترتیب 0.88، 0.82 و 0.86 به دست آمد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که مدل اندازه‌گیری ecipq از برازندگی نسبتاً مناسبی برخوردار می‌باشد و ساختار دو عاملی آن تایید شد [0.92 = comparative fit index (cfi)، 0.91 = goodness of fit index (gfi) و 0.078 = root mean square error of approximation (rmsea)]. روایی هم‌زمان دو عامل قلدری و قربانی سایبری این پرسش‌نامه نیز از طریق همبسته کردن ماده‌های آن با ماده‌های پرسش‌نامه خشونت سایبری برای نوجوانان و مقیاس قلدری در مدرسه مورد تایید قرار گرفت (0.05 > p).نتیجه‌گیری: ecipq یک پرسش‌نامه معتبر و قابل اطمینان به منظور اندازه‌گیری مزاحمت سایبری در دو بعد قلدری کردن و قربانی شدن در میان نوجوانان ایرانی می‌باشد.

examining the psychometric properties of the european cyberbullying intervention project questionnaire in iranian adolescents

background: cyberbullying has harmful legal and psychological consequences for adolescents, which can cause a serious disturbance in their development. therefore, it is important to validate reliable measurement tools in order to identify it as early as possible and determine the factors affecting it. this study aimed to evaluate the psychometric properties of the european cyberbullying intervention project questionnaire (ecipq) in iranian adolescents.methods: the current research was a descriptive study that was conducted among 291 high school students in ahvaz, iran. the samples were selected by a multi-stage random method and responded to ecipq. the reliability of the questionnaire was determined by cronbach’s alpha, spearman-brown split-half, and guttman correlation coefficient, and its validity and factor structure were determined by construct and concurrent validity methods in spss and amos software.findings: there were 142 (48.8%) male students and 149 (51.2%) female students with an average and standard deviation (sd) of age of 15.61 ± 1.72 years. cronbach’s alpha, spearman-brown split-half, and guttman correlation coefficients for the whole questionnaire were 0.88, 0.82, and 0.86, respectively. the results of confirmatory factor analysis (cfa) showed that the ecipq measurement model had a relatively good fit, and its 2-factor structure was confirmed [comparative fit index (cfi) = 0.92, goodness of fit index (gfi) = 0.91, and root mean square error of approximation (rmsea) = 0.078]. the concurrent validity of the bullying and victim factors of this questionnaire was also confirmed by correlating its items with the items of the cyber-aggression questionnaire for adolescents (cyba) and the bullying in school scale (bs) (p < 0.05).conclusion: ecipq is a valid and reliable questionnaire for measuring cyberbullying in two dimensions of bullying and victimization among iranian adolescents.