تدوین مدل علی خطرپذیری اجتماعی، تحصیلی و هیجانی مبتنی بر شیوه‌های فرزندپروری، هیجان‌خواهی، سبک‌های مقابله با استرس با واسطه‌گری مهارت‌های تحصیلی در دانش‌آموزان دارای رفتارهای پرخطر

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل علی خطرپذیری اجتماعی، تحصیلی و هیجانی مبتنی بر شیوه های فرزندپروری، هیجان خواهی، سبک های مقابله با استرس با واسطه گری مهارت های تحصیلی در دانش آموزان دارای رفتارهای پرخطر انجام گرفت. روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی- همبستگی و به طور ویژه از نوع مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری تحقیق را کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه دوم شهر کرج در سال تحصیلی 99-1398 تشکیل داد که به روش تصادفی چند مرحله ای، 300 نفر از میان آن ها انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات، از پرسش نامه های رفتارهای پرخطر زاده محمدی و همکاران، رفتارهای خطرپذیری اجتماعی، تحصیلی و هیجانی kilgus و همکاران، شیوه های فرزندپروری bamrind، سبک های مقابله با استرس andler و parker، هیجان خواهی zuckerman و همکاران و مهارت های تحصیلی شعبانی و همکاران استفاد شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل معادله های ساختاری در نرم افزارهای spss و amos مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: مدل پیشنهادی از برازش خوبی برخوردار بود. شیوه های فرزندپروری، هیجان خواهی و راهبردهای مقابله با استرس به صورت مستقیم با خطرپذیری اجتماعی، تحصیلی و هیجانی ارتباط داشت. شیوه های فرزندپروری، هیجان خواهی و راهبردهای مقابله با استرس به صورت غیر مستقیم و با واسطه متغیر مهارت های تحصیلی، با خطرپذیری اجتماعی، تحصیلی و هیجانی مرتبط بود. نتیجه گیری: یافته های سازگار با مدل مفهومی حاکی از آن است که شیوه های فرزندپروری، هیجان خواهی و راهبردهای مقابله ای استرس، به صورت غیر مستقیم با رفتارهای خطرپذیر، از طریق مهارت های تحصیلی رابطه دارند. همچنین، شیوه های فرزندپروری، هیجان خواهی و راهبردهای مقابله با استرس به صورت غیر مستقیم و با واسطه متغیر مهارت های تحصیلی با خطرپذیری مرتبط می باشند که این نتایج دارای کاربردهای نظری و عملی در طراحی برنامه های پیشگیرانه درباره خطرپذیری دانش آموزان است و باید مورد توجه قرار گیرد.

development of a causal model of social, academic, and emotional risk-taking based on parenting styles, sensation-seeking, stress coping styles mediated by academic skills in students with high-risk behaviors

background: the aim of this study was to develop a causal model of social, academic, and emotional risk-taking based on parenting styles, sensation-seeking, stress coping styles with mediation of academic skills in students with high-risk behaviors.methods: this research was descriptive-correlational and especially, structural equation modeling (sem). the statistical population of the study was all male and female high school students in the city of karaj, iran, in the academic year 2019-2020, from which 300 people were selected by multi-stage random sampling method. to collect data, the iranian adolescents risk-taking scale of zadeh mohammadi et al. (2011), social, academic, and emotional behavior risk screener (saebrs) of kilgus et al. (2014), baumrind parenting styles questionnaire (psq) (1991), andler and parker coping inventory for stressful situations (ciss) (1990), zuckerman et al. sensation seeking scale (sss), and academic skills questionnaire of shabani et al. were used. data were analyzed by structural equation analysis via spss and amos software.findings: the proposed model had a good fit. parenting styles, sensation-seeking, and stress coping strategies were directly related to social, academic, and emotional risk-taking. parenting styles, sensation-seeking, and stress coping strategies were indirectly related to social, academic, and emotional risk-taking through the variable of academic skills.conclusion: findings consistent with the conceptual model suggest that parenting styles, sensation-seeking, and stress coping strategies are indirectly related to risky behaviors through academic skills. moreover, parenting styles, sensation-seeking, and stress coping strategies are indirectly related to risk-taking through the variable of academic skills. these results have theoretical and practical applications in designing prevention programs about students’ risk-taking and should be considered.