شناسایی شاخص‌های تاثیرگذار در آموزش شهروندی جهت کمینه‌سازی و تفکیک از مبدا پسماند (مورد مطالعه: دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم)

مقدمه: مواد زاید نه تنها از نظر بهداشتی و زیست محیطی مشکل زا هستند، بلکه از لحاظ حمل و نقل، جمع آوری و دفع هم مساله ساز می باشند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخص های تاثیرگذار در آموزش شهروندی جهت کمینه سازی و تفکیک از مبدا پسماند در سال 1399 و در شهرستان خمین انجام شد.روش ها: این مطالعه از نظر هدف، اکتشافی بود و با روش پژوهش آمیخته و مبتنی بر استدلالی قیاسی- استقرایی صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق را خبرگان شامل استادان دانشگاهی و مدیران شهرداری ها تشکیل داد. نمونه گیری به روش غیر احتمالی و به صورت هدفمند و ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسش نامه fuzzy delphi بود. جهت تحلیل مصاحبه های تخصصی، روش کیفی مضمون به کار گرفته شد. همچنین، شاخص های شناسایی شده با روش fuzzy delphi اعتبارسنجی گردید. تحلیل داده های به دست آمده در فاز کیفی و کمی به ترتیب با استفاده از نرم افزار های maxqda و matlab مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج مصاحبه ها به روش تحلیل مضمون تجزیه و تحلیل گردید. در مرحله کدگذاری باز، 517 کد شناسایی شد. در نهایت، از طریق کدگذاری محوری، 11 طبقه (مقوله اصلی) و 45 شاخص (مقوله فرعی) به دست آمد.نتیجه گیری: جهت آموزش شهروندی جهت کمینه سازی و تفکیک از مبدا پسماند، به یک بسترسازی متناسب با اهداف آموزشی نیاز است. در این میان، اصول آموزش برنامه درسی و تعیین اهداف رفتاری آموزشی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. همچنین، نیازسنجی مناسب آموزشی و اصول انتخاب محتوای آموزشی و سازماندهی آن در جهت دستیابی به اهداف آموزش شهروندی، یک عامل تسهیل کننده است. به طور کلی، اصول انتخاب روش های یاددهی- یادگیری و رویکردهای مبتنی بر آن و در نظر گرفتن تحلیل و تعیین نظام ارزشیابی و نقش معلم در محیط آموزشی مناسب، منجر به ایجاد احترام و مسوولیت پذیری نسبت به محیط زیست در دانش آموزان مقطع متوسطه دوم خواهد شد.

identifying effective indicators in educating citizens to minimize and separate the waste at source: (a case of high school students)

background: waste is not only problematic in terms of health and environment, but also in terms of transportation, collection, and disposal. the aim of this study was to identify the effective indicators in citizenship education for minimization and sepration of waste at source in khomein, iran, in 2020.methods: this research was exploratory in terms of purpose, and was conducted with the mixed method based on deductive-inductive reasoning. the statistical population of this study consisted of experts including university professors and municipal managers. non-probability and purposive sampling method was performed. data collection tools were semi-structured interviews and fuzzy delphi questionnaire. for the analysis of specialized interviews, the qualitative thematic method was used. in addition, the identified indicators were validated by fuzzy delphi method.findings: the results of the interviews were analyzed by content analysis method. in the open coding stage, 517 codes were identified. finally, 11 categories (main category) and 45 indicators (subcategory) were obtained through axial coding.conclusion: in order to educate citizens to minimize and separate the waste at source, it is needed to lay the groundwork that is appropriate to the educational goals. meanwhile, the principles of curriculum education and the determination of educational behavioral goals are of great importance. besides, appropriate educational needs assessment, the principles of selecting educational content, and organizing it in order to achieve the goals of citizenship education serve as a facilitating factor. in general, the principles of selecting teaching-learning methods and approaches based on it and considering the analysis and determination of the evaluation system as well as the role of the teacher in the appropriate educational environment will lead to respect and responsibility for the environment in high school students.